صمت در گزارش پیش رو با نگاهی به روند موجود در بازار نفت در گفت‌وگو با کارشناسان نظر آنها را درباره آینده بازار نفت جویا شده است.

در بازارهای جهانی چه می‌گذرد؟

بازار جهانی نفت به‌دنبال تجاوز اخیر رژیم صهیونیستی به خاک ایران و به‌دنبال آن انجام عملیات وعده صادق ۳ ازسوی نیروهای مسلح ایران، شاهد روندی افزایشی است؛ به‌طوری که برخی معامله‌گران در انتظار بهای ۸۰ دلاری هر بشکه نفت هستند.

براساس جدیدترین معاملاتی که در بازار جهانی نفت پس از آغاز تنش‌ها در خاورمیانه انجام شده، تا اینجا نرخ نفت برنت و نفت امریکا در پایان معاملات روز جمعه بیشترین افزایش روزانه خود را از زمان حمله روسیه به اوکراین در فوریه سال ۲۰۲۲ (اسفند ۱۴۰۰) و بیشترین افزایش هفتگی خود را از اکتبر ۲۰۲۲ (مهر ۱۴۰۰) تجربه کرده است.

براساس ارزیابی شبکه سی‌ان‌ان، نرخ نفت امریکا در پایان معاملات روز جمعه با افزایش ۷.۲۶ درصدی به ۷۲.۹۸ دلار در هر بشکه و نفت برنت با رشد ۷ درصدی به ۷۴.۲۳ دلار در هر بشکه رسیده است.

قیمت نفت برنت پس از آغاز تجاوز رژیم صهیونیستی به ایران بیش از ۱۳ درصد افزایش داشت و آن‌طور که رویترز گزارش کرده بود، حتی تا مرز ۷۸ دلار و ۵۰ سنت هم پیشروی کرد که بیشترین میزان از اواخر ژانویه گذشته (دی ۱۴۰۳) تاکنون بوده است.

بهای معاملات نفت وست تگزاس اینترمدیت امریکا نیز با ۴ دلار و ۹۴ سنت معادل ۷.۶۲ درصد افزایش به ۷۲ دلار و ۹۸ سنت در هر بشکه رسیده است؛ به‌طوری که در طول معاملات جمعه، شاخص نفت امریکا بیش از ۱۴ درصد افزایش داشت و تا مرز ۷۷ دلار و ۶۲ سنت پیشروی کرد که بالاترین حد از ۲۱ ژانویه گذشته بود.

صعود شاخص نفت امریکا و نفت برنت نسبت به هفته گذشته که تحلیلگران آن را بیشترین صعود از زمان آغاز جنگ روسیه و اوکراین ارزیابی می‌کنند، نشان می‌دهد ماجراجویی رژیم صهیونیستی، بازارهای جهانی را نیز ملتهب کرده و این افزایش قیمت‌ها آن هم در شرایطی که کاخ سفید با اهرم تعرفه در حال فشار به اقتصاد کشورهای جهان است، چندان مطلوب نیست.

اکنون شرایط در بازار جهانی نفت به‌گونه‌ای است که رویترز گزارش داده با افزایش تنش‌ها در خاورمیانه، معامله‌گران روی نفت ۸۰ دلاری امریکا شرط‌بندی می‌کنند و انتظار افزایش بیشتر قیمت‌ها را دارند.

این افزایش بر قراردادهای آتی خرید نیز اثر‌گذار بوده، زیرا معاملات آتی نفت برنت بزرگ‌ترین جهش یک‌روزه خود را از زمان حمله روسیه به اوکراین در روز جمعه ثبت کرد و انتظار می‌رود این روند همچنان تداوم داشته باشد.

افزایش نرخ نفت دامن اقتصاد جهانی را می‌گیرد

تحلیلگران بازار نفت، تنها اهرم این آشفتگی و افزایش قیمت‌های جهانی را تجاوز رژیم صهیونیستی به خاک ایران می‌دانند و بر این باورند در شرایطی که بازارها منتظر بودند با انجام دور ششم مذاکرات ایران و امریکا -که قرار بود یکشنبه، ۲۵ خرداد برگزار شود- بازار همچنان به ثبات خود ادامه دهد، حمله اسرائیل بازار را به‌هم ریخت و اکنون تبعات آن دامن همه کشورها را می‌گیرد.

معامله‌گران نفت در سنگاپور به رویترز اعلام کردند برای قضاوت درباره تاثیر احتمالی این حمله بر صادرات نفت خاورمیانه هنوز زود است، اما به‌نظر می‌رسد بازار نگران عرضه نفت از مبدا خاورمیانه به‌دلیل بالاگرفتن تنش‌ها باشد.

«جیم رید» استراتژیست تحقیقاتی دویچه بانک نیز در یادداشتی که شبکه خبری سی‌ان‌ان آن را منتشر کرد، به تشدید تنش‌ها در خاورمیانه اشاره و اعلام کرد: تمرکز بازارها اکنون بر این است که چگونه ممکن است این وضعیت تشدید شود.

همچنین تحلیلگران شرکت کپیتال اکونومیکس هشدار دادند مهم‌ترین تاثیر تنش‌های کنونی در خاورمیانه بر اقتصاد جهانی، افزایش نرخ نفت خواهد بود.

آسیب‌پذیری اندک ایران و التهاب در بازار جهانی

یک کارشناس حوزه انرژی درباره فروش نفت ایران در شرایط فعلی بیان کرد: باتوجه به تجاوز رژیم صهیونیستی به ایران و همراهی غرب در این مسئله، نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم فروش نفت ما مانند شرایط عادی باشد؛ کما اینکه پیش از این نیز ما شرایط ایده‌آلی در فروش نفت نداشتیم.

جواد امام، کارشناس حوزه انرژی در گفت‌وگو با صمت در تشریح روند فروش نفت ایران در بازارهای جهانی اظهار کرد: تحریم‌های نفتی سال‌هاست امکان فروش نفت ما را محدود کرده و از طرفی هم اگر نفتی فروخته می‌شد، بازگرداندن پول و عایدی آن به‌‌گونه‌ای نبود که منافع فروش نفت را چشمگیر کند؛ با این وصف نمی‌توان تاثیر تنش‌های نظامی میان ایران و رژیم صهیونیستی را در درآمدهای نفتی ایران غیرقابل‌جبران توصیف کرد، اما به‌طور قطع تنش‌هایی که در منطقه ایجاد شده بازار جهانی نفت را متاثر خواهد ساخت؛ مانند آنچه در روزهای گذشته شاهد بوده‌ایم.

این کارشناس حوزه انرژی با بیان اینکه کاهش یا توقف فروش نفت ایران مسئله‌ای نیست که تنها ایران را متاثر سازد، بیان کرد: نفت کالا یا در لفظی عام‌تر پدیده‌ای جهانی است و هر گونه دگرگونی در شرایط تولید، فروش و حمل‌ونقل آن می‌تواند بازارهای جهانی را تحت تاثیر قرار دهد.

وی در پاسخ به سوال صمت مبنی بر اینکه تولید و فروش نفت دیگر کشورهای منطقه به کدام سو خواهد رفت؟ گفت: اگر فرض را بر افزایش تولید نفت عربستان و دیگر بازیگران این حوزه بگذاریم، زمانی که منطقه امنیت نداشته باشد، تولید این کشورها هم نمی‌تواند از ایجاد چالش در بازارهای جهانی جلوگیری کند. زمانی افزایش تولید این کشورها می‌تواند به ثبات بازار جهانی نفت کمک کند که این افزایش تولید به بازارهای جهانی برسد؛ مسئله‌ای که باتوجه به بهم‌ریختگی‌های فعلی به‌راحتی محقق نخواهد شد.

امام در ادامه در تشریح تاثیرات تنش‌های نظامی میان ایران و رژیم صهیونیستی بر بازارهای جهانی اظهار کرد: ریزش‌های اخیر در بورس‌های جهانی، معلول تجاوز رژیم صهیونیستی به خاک جمهوری اسلامی و پاسخ متقابل ایران به این اقدام و به‌دنبال آن صعود نرخ نفت بوده است.

این کارشناس حوزه انرژی در پایان پیش‌بینی نرخ نفت به‌صورت جزئی را نیازمند شفاف‌تر شدن روند درگیری‌ها میان ایران و اسرائیل دانست و تاکید کرد: تنها پیش‌بینی که می‌توان از نرخ نفت داشت این است که شرایط فعلی قطعا تاثیرات منفی بسیاری بر مصرف‌کنندگان این کالا خواهد داشت.

  

تاثیر گذاری از مسیر «تنگه هرمز»

یک کارشناس ارشد دیگر حوزه انرژی درباره تاثیر تنش‌های نظامی میان ایران و اسرائیل بر بازارهای جهانی نفت گفت: در صورتی که ایران اقدام به بستن تنگه هرمز کند، عبور نفت خام بسیاری از کشورهایی که در قسمت‌های شمالی خلیج‌فارس هستند دچار مشکل می‌شود و همین امر بر قیمت نفت تاثیرگذار خواهد بود.

محسن قمصری، مدیر اسبق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت در پاسخ به این سوال که آیا قیمت نفت متأثر از حمله رژیم صهیونیستی به ایران افزایشی خواهد شد، گفت: در شرایط موجود اگر تصمیم‌گیران بازار نفت نخواهند از این وضعیت سوءاستفاده کنند به‌نظر نمی‌رسد شاهد تاثیر عمیقی از این اتفاق بر قیمت جهانی نفت باشیم.

وی ادامه داد: این وضعیت نمی‌تواند بر قیمت نفت تاثیرگذار باشد، زیرا چند سالی است که با حاکمیت تحریم‌ها ایران بازیگر بزرگی در بازار نفت نیست و این شرایط نمی‌تواند بر قیمت جهانی نفت تاثیرگذار باشد.

این کارشناس ارشد انرژی در پاسخ به این سوال که آیا بسته شدن احتمالی تنگه هرمز ازسوی ایران نیز قیمت جهانی نفت را متاثر نخواهد کرد، خاطرنشان کرد: در صورتی که ایران اقدام به بستن تنگه هرمز کند، شرایط متفاوتی پیش رو خواهیم داشت، زیرا عبور نفت خام بسیاری از کشورهایی که در قسمت‌های شمالی خلیج‌فارس هستند دچار مشکل می‌شود که همین امر بر قیمت نفت تاثیرگذار خواهد بود.

وی اضافه کرد: امکان پیش‌بینی دقیقی از میزان افزایش قیمت نفت در شرایطی که تنگه هرمز بسته شود وجود ندارد و می‌توان گفت در صورت بسته شدن تنگه هرمز عبور نفت خام به سمت بازارهای مصرف تحت‌الشعاع قرار می‌گیرد که این امر بر افزایش قیمت جهانی نفت اثرگذار خواهد بود که میزان این تأثیرگذاری بستگی به عوامل متعددی دارد.

مدیر اسبق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران در پایان اضافه کرد: باید در نظر داشت کشورهای مصرف‌کننده برای این شرایط مخازن اضطراری در نظر گرفته‌اند و بستگی دارد که تنگه هرمز برای چه مدت بسته شود که در میزان نوسان قیمت موثر است.

 

سخن پایانی...

بازارهای جهانی نفت تحت تاثیر تحرکات و اتفاقات گوناگون شرایط متفاوتی را تجربه می‌کنند؛ مانند آنچه در روزهای اخیر پیرو تنش‌های ایجادشده میان اسرائیل و ایران رخ داده و قیمت نفت امریکا در پایان معاملات روز جمعه با افزایش ۷.۲۶ درصدی به ۷۲.۹۸ دلار در هر بشکه و نفت برنت با رشد ۷ درصدی به ۷۴.۲۳ دلار در هر بشکه رسیده است. در این مورد کارشناسان بر این باورند که گرچه یکی از طرفین این تنش، ایران، یعنی یکی از دارندگان مهم ذخایر نفتی جهان است، اما این مسئله به خودی خود بازار را تحت تاثیر چندانی قرار نمی‌دهد، زیرا پیش از این نیز تحریم‌ها مانع رسیدن نفت ایران به بازارهای جهانی شده بود. با این حال این کارشناسان معتقدند تنش‌های موجود از راه‌های دیگری چون بسته شدن احتمالی تنگه هرمز و احتمال گسترش تنش در منطقه می تواند بازارهای جهانی نفت را تحت تاثیر قرار دهد.