دیابتیها و هندوانه؛ حقیقت ممنوعیت چیست؟
هندوانه یکی از محبوبترین میوههای فصل تابستان است.

خنک، شیرین، تقریباً بدون چربی و حاوی آب فراوان، ولی برای افرادی که دیابت دارند، ممکن است مصرف هندوانه نگرانیهایی را به وجود آورد.
آیا هندوانه در حقیقت برای دیابتیها خطر دارد؟
چه مقداری از آن را میتوان خورد؟
چطور میشود از خوردن هندوانه لذت برد ولی قند خون را در کنترل نگه داشت؟
هندوانه چه تأثیری روی قند خون دارد؟
هندوانه فراوان از قند طبیعی تشکیل شده است و به دلیل گلیسمی ایندکس (GI) بالا ، میتواند منجر به افزایش سریع قند خون شود.
گلیسمی ایندکس (GI) هندوانه حدود 70 تا 75 است که در دسته «بالا» قرار میگیرد. بنابراین، وقتی فرد دیابتی مقادیر زیادی هندوانه میخورد، قند خون او ممکن است به صورت ناگهانی افزایش یابد .
اما نکته جالب این است: هندوانه فقط ۶ تا ۷ واحد کربوهیدرات در یک چهارم یک عدد متوسط دارد. یعنی در مجموعه غذاهای مناسب دیابتیها قرار میگیرد ، البته با رعایت میزان مصرف .
چرا باید دیابتیها مراقب باشند؟
هرچند هندوانه چندان کربوهیدرات ندارد ، ولی قند موجود در آن به سرعت جذب بدن میشود . این امر برای:
- افراد دیابت نوع ۲ که ممکن است واکنش ضعیفی به انسولین داشته باشند
- افراد دیابت نوع ۱ که تحت درمان انسولین هستند
میتواند مشکلساز باشد — به شرطی که بیش از حد مصرف شود یا برای فردی با قند خون نامنظم باشد.
همچنین، افرادی که دچار دیابت و عوارض جانبی مثل احتباس آب یا فشار خون بالا هستند ، باید مراقب باشند که مواد دیگری مانند سدیم و پتاسیم در میوهها را هم در محاسبات غذایی خود بگنجانند.
چقدر میشود هندوانه خورد؟
دیابتیها نباید هندوانه را کلاً ممنوع کنند، بلکه باید روی میزان مصرفش فکر کنند . متخصصان تغذیه پیشنهاد میکنند:
یک چهارم یک عدد متوسط هندوانه (حدود 10 تا ۱۵ درصد قند خون) یک سرو وزن معقول برای دیابتیهاست.
همچنین، توصیه میشود:
- هندوانه را به تنهایی نخورند ، بلکه با سبزیجات الیافدار یا منابع پروتئینی همراه کنند.
- از مصرف هندوانه یخی بعد از غذاهای سنگین پرهیز کنند.
- همراهی با چای سبز، چای دمکرده جوش شیرین شده یا چای گلپر میتواند اثر قند سریع را تعدیل کند .
راهکارهای مصرف هوشمندانه هندوانه برای دیابتیها
۱. هندوانه + سبزی = قند کنترلشده
خرد کردن کمی خیار، گوجه و کاهو همراه با هندوانه، سرعت جذب قند را کاهش میدهد و به مدیریت بهتر قند خون کمک میکند.
۲. تقسیم وعده و محدود کردن مقدار
اگر میخواهید هندوانه بخورید، بهتر است مقسّمه باشید . مثلاً یک سرو قبل از ناهار و یک سرو در عصر. این کار از افزایش ناگهانی قند خون جلوگیری میکند.
۳. استفاده از دستگاه اندازهگیری قند خون
اگر فرد دیابتی هستید، لااقل در اولین دفعات، بعد از خوردن هندوانه قند خونتان را تست کنید . این کار به شما کمک میکند نحوه واکنش بدنتان را بشناسید.
۴. پرهیز از اضافه کردن شکر یا عسل
هندوانه به خودی خود شیرین است. اضافه کردن شکر، عسل یا سسهای شیرین میتواند قند خون را به شدت افزایش دهد .
نوشیدنیهایی مثل ماست کم چرب یا همراهی با دوغ بدون شکر میتواند واکنش قندی را متعادل کند .
جمعبندی
هندوانه برای اکثر دیابتیها بدون خطر است، به شرطی که:
مقدار مصرف کنترل شود
به صورت تازه و بدون شکر باشد
در کنار مواد دیگر سالم خورده شود
بنابراین، دیابتی بودن به معنای ممنوعیت کامل هندوانه نیست، بلکه مدیریت هوشمندانه قند خون، کلید ماجراست .
اگر دیابت دارید، بهتر است قبل از اضافه کردن هندوانه به برنامه غذایی با یک متخصص تغذیه صحبت کنید. آنها میتوانند به شما کمک کنند منحنی قندتان را در تابستان نگه دارید .