در حاشیه شهر یاسوج، جایی که قرار بود پناهگاهی امن برای اقشار کم‌درآمد باشد، اکنون فاضلاب‌های جاری بر روی زمین، زندگی ساکنان مسکن مهر سروک را به کابوسی همیشگی تبدیل کرده است.

دانیال ولوی مقدم، در حاشیه شمالی شهر یاسوج، جایی که قرار بود نشانی از خانه و آرامش باشد، حالا محله‌ای وجود دارد که ساکنانش آن را «خانه» می‌نامند اما شباهتی با مفهوم خانه ندارد. مسکن مهر سروک که روزگاری با وعده خانه‌دار شدن اقشار کم‌درآمد ساخته شد امروز با مشکلاتی بنیادی دست و پنجه نرم می‌کند اصلی‌ترین آن، بحران فاضلاب.

فاضلاب‌هایی که روی زمین می‌خزند

در این محله فاضلاب نه در لوله‌های زیرزمینی که بر سطح زمین جاری‌ست. جوی‌های روباز و بدون درپوش، حوضچه‌هایی از پساب خانگی و بوی تعفنی که در تمام ساعات شبانه‌روز در هوا پیچیده، زندگی را برای ساکنان به تجربه‌ای طاقت‌فرسا بدل کرده است. اگرچه تصور چنین شرایطی در قرن بیست‌ویکم عجیب به‌نظر می‌رسد، اما برای ساکنان مسکن مهر سروک، این یک واقعیت روزمره است.

صدای اعتراضی که پژواک ندارد

مردم بارها و بارها صدای اعتراض‌شان را بلند کرده‌اند. نامه‌نگاری‌های متعدد، مراجعات حضوری به شهرداری، شرکت آب و فاضلاب و حتی رسانه‌ها، نتیجه‌ای جز وعده‌های تکراری و پاسخ‌هایی نظیر «در حال پیگیری هستیم» نداشته است.

آقای رضایی، یکی از ساکنان قدیمی فاز دوم مسکن مهر سروک، در گفت‌وگو با خبرنگار گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو می‌گوید: ما گناه‌مون اینه که توی مسکن مهر زندگی می‌کنیم؟ پنجره‌ها رو که باز می‌کنی، بوی فاضلاب توی خونه‌ست. شب‌ها بچه‌هامون با سرفه و حالت تهوع از خواب می‌پرن.

هشدارهای متخصصان؛ بیماری در کمین است

مشکل فاضلاب مسکن مهر سروک صرفاً یک معضل شهری نیست. کارشناسان حوزه سلامت و بهداشت محیط، بارها درباره تبعات این وضعیت هشدار داده‌اند. 

دکتر یوسفی، کارشناس بهداشت محیط، در همین رابطه به خبرنگار ما در گفتگو با خبرنگار گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو، می‌گوید: وجود این حجم از فاضلاب در فضای باز به‌خصوص با نزدیک شدن به فصل گرما، می‌تواند زمینه‌ساز رشد انواع میکروب‌ها، ویروس‌ها و عوامل بیماری‌زا باشد. بیماری‌های پوستی، عفونی و مشکلات گوارشی به‌ویژه برای کودکان و سالمندان به‌هیچ‌وجه دور از انتظار نیستند.

محیط‌زیستی که فراموش شده است

تبعات این وضعیت فقط به خانه‌ها و خیابان‌های مسکن مهر محدود نمی‌شود رها شدن پساب‌ها در معابر و جریان یافتن آن‌ها به زمین‌های کشاورزی پایین‌دست، خطر جدی برای آلودگی منابع آبی به‌شمار می‌رود. همچنین احتمال ورود این آلاینده‌ها به رودخانه‌های فصلی منطقه و نفوذ به سفره‌های آب زیرزمینی، نگرانی‌هایی جدی درباره سلامت عمومی و محیط‌زیست به‌وجود آورده است.

کارشناسان محیط‌ زیست معتقدند تداوم این روند می‌تواند به نابودی اکوسیستم منطقه منجر شود و خسارت‌هایی جبران‌ناپذیر برجای بگذارد.

پاسخ مسئولان امیدوارکننده یا تکراری؟

در پی پیگیری‌های خبرنگار گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو، صالحی، مدیر اجرایی نظارت بر طرح فاضلاب کهگیلویه و بویراحمد، در پاسخ گفت: تقریباً پروژه در مراحل پایانی است و تا ۱۰ روز دیگر وارد مدار می‌شود.

مسکن مهر سروک،قربانی توسعه ناعادلانه

مسکن مهر، روزی با شعار خانه‌دار کردن اقشار ضعیف پایه‌ریزی شد اما در سروک، این طرح به نمادی از توسعه ناعادلانه، کم‌توجهی و ضعف نظارت بدل شده است. در جایی که خانه‌ها ساخته شده‌اند اما خدمات اولیه مانند فاضلاب تکمیل نشده، نمی‌توان از «زندگی» سخن گفت.

فاضلاب سروک، فقط یک بحران زیست‌محیطی یا شهری نیست. نماد عینی نابرابری در توسعه شهری است، جایی که برخی محله‌ها، سهمی از سلامت، بهداشت و کرامت انسانی ندارند.

در انتظار اقدام، نه وعده

اکنون مردم مسکن مهر سروک تنها یک خواسته دارند: اقدام عملی. آن‌ها دیگر به جلسات و مصاحبه‌ها دل نمی‌بندند. صدای مردم، فراتر از خواسته‌ای فردی یا منطقه‌ای پژواکی‌ست از حق شهروندی و مطالبه عدالت در توزیع خدمات شهری.

 اگر این صدا بار دیگر نادیده گرفته شود، شاید به‌زودی، بحران فاضلاب سروک از یک معضل محلی به فاجعه‌ای استانی بدل شود.