دلایل اصلی پیدایش جوش

برای درک بهتر کنترل جوش صورت، ابتدا باید بدانیم چرا اصلا جوش شکل می‌گیرد. دلایل زیر بسیار دیده شده‌اند:

 

• چربی زیاد پوست: ترشح بیش از حد چربی (سبوم) در غدد چربی، فضایی می‌سازد که منافذ بسته شوند.
• سلول‌های مرده: گاهی پوست توان خروج سلول‌های مرده را ندارد. این سلول‌ها در منافذ می‌مانند و موجب جوش می‌شوند.
• باکتری: باکتری‌ای به‌ نام «پی‌ آکنس» در پوست زندگی می‌کند. وقتی منافذ بسته باشند، این باکتری عامل التهاب و جوش خواهد شد.
• تغییر هورمونی: در برخی دوره‌ها مانند بلوغ، عادت ماهانه یا دوران‌های دیگر، هورمون‌ها عوض می‌شوند و احتمال بروز جوش بالا می‌رود.
• استرس: فشار روانی بر بدن اثر می‌گذارد و در تولید چربی پوست اختلال ایجاد می‌کند.

برای درمان جوش صورت چه بخوریم؟

در آغاز بحث، خیلی‌ها می‌پرسند تغییر خوراکی‌ها چگونه می‌تواند در کمتر شدن جوش اثر بگذارد یا برای درمان جوش صورت چه بخوریم؟ در روزهای شلوغ، شاید دسترسی به غذای سالم سخت شود، ولی انتخاب خوراکی درست، بسیار کمک‌کننده است. چند نکته:

 

1. میوه و سبزی بیشتر: این مواد سرشار از ریزمغذی‌ها هستند و کمک می‌کنند التهاب بدن کم باشد.
2. محدود کردن قندهای مصنوعی: شیرینی و نوشابه باعث بالا رفتن قند خون و تحریک چربی پوست می‌شوند.
3. دانه‌ها و مغزها: گردو، تخمه، بادام و کنجد، اسیدهای چرب مفید دارند که از التهاب پوست می‌کاهد.
4. کنترل مصرف لبنیات: برخی افراد پس از مصرف زیاد شیر گاو و لبنیات، جوش بیشتری پیدا می‌کنند؛ بهتر است به واکنش پوست توجه شود.

17 نکته برای توقف و جلوگیری از جوش صورت

در ادامه 17 نکته کلیدی بیان می شود، که ریشه مشکل 95 درصد جوش ها می باشد، یعنی با رعایت این موارد می توانید بسیاری از مشکلات آکنه ها را برطرف کنید و مقدار و یا شدت آن ها را کاهش دهید؛ جدول زیر خلاصه ای از این روش ها را نشان میدهد:

شماره	نکته	توضیحات مختصر
1	شست‌وشوی پوست	روزی ۲ بار با شوینده ملایم، اجتناب از آب داغ و لیف زبر
2	انتخاب محصولات آرایشی مناسب	استفاده از محصولات غیرکومدون‌زا و بدون چربی
3	پرهیز از فشردن جوش	جلوگیری از التهاب و گسترش باکتری
4	مراقبت از موها	تمیز نگه داشتن مو، پرهیز از روغن‌های سنگین
5	استفاده از ضدآفتاب	انتخاب ضدآفتاب بدون چربی، تمدید هر ۲ ساعت
6	کاهش استرس	انجام ورزش، مراقبه و روش‌های آرامش‌بخش
7	انتخاب پوشاک مناسب	اجتناب از لباس‌های تنگ و پارچه‌های کلفت
8	درمان‌های موضعی خانگی	روغن درخت چای، عسل طبیعی، ژل آلوئه‌ورا
9	پرهیز از قندهای صنعتی	کاهش مصرف کیک، شیرینی، نوشابه‌های قندی
10	لایه‌برداری ملایم	استفاده از اسکراب‌های ملایم، عدم زیاده‌روی
11	داروهای نسخه‌ای	کرم‌های رتینوئیدی، آنتی‌بیوتیک‌ها، قرص‌های هورمونی
12	نوردرمانی و لیزر	کاهش التهاب آکنه، نیاز به جلسات مکرر
13	بهداشت خواب	تعویض مرتب روبالشی، تمیز نگه داشتن موها
14	نوشیدن آب کافی	جلوگیری از خشکی پوست و تولید چربی اضافی
15	عدم استفاده از لوازم آرایشی چرب	انتخاب کرم‌پودرهای سبک، پاک‌کردن کامل آرایش
16	مشورت با متخصص پوست	مراجعه به پزشک در موارد شدید، بررسی درمان‌های پیشرفته
17	اصلاح سبک زندگی	رعایت شست‌وشوی ملایم، تغذیه سالم، کنترل استرس

نکته‌ ی ابتدایی: تهویه هوای اتاق

همیشه صحبت از شستشو یا انواع ماسک‌های خانگی می‌شود، اما گاهی تهویه فضای بسته هم اهمیت دارد. تجمع ذرات ریز آلودگی یا دود در محیط بسته، امکان تماس مداوم با پوست را بالا می‌برد. اگر فردی ساعات زیادی در اتاقی بدون گردش هوا قرار بگیرد، ممکن است پوستش توان مقابله کمتری داشته باشد. باز کردن کوتاه‌مدت پنجره در روز، استفاده از دستگاه تهویه کم‌صدا و قرار دادن گیاهان خانگی مانند اسپاتی‌فیلوم یا سانسوریا به تلطیف فضا یاری می‌رساند. این رویکرد تازه، پوست را شاداب نگاه می‌دارد و احتمال جوش را کمتر خواهد کرد.

نکته اول: عادت‌های شست‌وشوی پوست

تمیز نگه داشتن روزانه صورت گامی مهم برای پیشگیری از جوش است. شست‌وشوی خیلی زیاد هم مشکل‌ساز می‌شود، چون پوست را خشک می‌کند و چربی بیشتری تولید می‌شود. بهتر است:

 

• صورت‌تان را روزی دو بار با شوینده ملایم بشویید.
• از لیف یا پدهای زبر استفاده نکنید، چون پوست آزرده می‌شود.
• آب داغ را کنار بگذارید و آب ولرم را به کار ببرید.
• بعد از شست‌وشو، از یک مرطوب‌کننده بدون چربی استفاده کنید تا خشکی پیش نیاید.

نکته دوم:انتخاب درست محصولات آرایشی و مراقبتی

کرم‌ها یا لوازم آرایشی چرب می‌توانند مسیر منافذ را ببندند و پیدایش آکنه را بیشتر کنند. اگر از محصولات روغنی پرهیز شود، احتمال تشکیل جوش کاهش می‌یابد. در برچسب‌ها، عبارت «غیرکومدون‌زا» یا چیزهایی شبیه آن را جست‌وجو کنید. این مورد نشان می‌دهد محصولی که مصرف می‌کنید به راحت‌تر نفس کشیدن پوست کمک می‌کند.

نکته سوم: ممانعت از کندن و فشردن جوش

دیدن یک جوش چرکی یا برجسته وسوسه‌کننده است و امکان دارد بخواهید آن را فشار دهید. این کار اما باعث التهاب و باقی ماندن زخم می‌شود. همچنین باکتری‌ها در سطح پوست پخش می‌شوند و جوش‌های تازه‌ای شکل می‌گیرند. اگر جای جوش دیر خوب می‌شود، توصیه شده به آن دست نزنید و از داروی موضعی اختصاصی یا پد گرم بهره ببرید.

نکته چهارم: مراقبت از موها و پیشگیری از سرایت چربی به پوست

وقتی مو بیش از اندازه چرب گردد یا از روغن مو استفاده کنید، امکان دارد چربی به سطح پوست منتقل شود. برای کمتر شدن جوش در خط رویش مو و پیشانی:

 

• موها را مرتب تمیز کنید.
• محصولات روغنی مو را کنار بگذارید.
• اگر از ژل‌ها یا اسپری‌های غلیظ استفاده می کنید، مراقب باشید روی صورت نریزد.

نکته پنجم: مواردی درباره ضدآفتاب

آفتاب بیش از حد باعث تولید بیشتر چربی در پوست می‌شود. افزون بر آن، آسیب‌های جدی مثل لک و پیری زودرس را هم در پی دارد. بهتر است برای جلوگیری از جوش:

 

• همیشه ضدآفتاب بدون چربی و غیرکومدون‌زا مصرف کنید.
• در صورت تعریق یا شنا، هر دو ساعت یک بار تمدید شود.
• عینک آفتابی و پوشش مناسب سر هم مفید است تا پوست کمتر اذیت شود.

نکته ششم: استرس کمتر، جوش کمتر

فشار روانی ممکن است تغییرات هورمونی به دنبال بیاورد. ورزش روزانه در حد متوسط، مراقبه یا هر روش آرام‌کننده دیگری می‌تواند بدن را در وضعیت بهتری نگه دارد. هرچه درونی آرام‌تر باشد، احتمال التهاب پوست هم کمتر می‌شود.

نکته هفتم: اجتناب از پوشاک تنگ و مواد آلرژی‌زا

جوش فقط مربوط به صورت نیست. گاهی روی کمر، بازو یا پاها هم ظاهر می‌شود. عوامل زیر می‌توانند مشکل‌ساز شوند:

 

• لباس‌های خیلی تنگ که پوست را تحریک می‌کند.
• پارچه‌های کلفت که اجازه جریان هوا را نمی‌دهند.
• مواد شیمیایی در شوینده‌های لباس که برای برخی پوست‌ها حساسیت ایجاد می‌کنند.

نکته هشتم: درمان‌های موضعی در خانه

افرادی که جوش‌های خفیف دارند، گاهی از روش‌های ساده خانگی نتیجه خوبی می‌گیرند. برخی توصیه‌های رایج:

 

1. روغن درخت چای: خاصیت ضدمیکروبی دارد و پس از رقیق کردن، می‌توان آن را به‌صورت نقطه‌ای روی جوش‌ها گذاشت.
2. عسل طبیعی: می‌تواند ناحیه ملتهب را آرام کند و باکتری را کاهش دهد.
3. آلوئه‌ورا: ژل این گیاه پوست را تسکین می‌دهد و به ترمیم کمک می‌کند.

نکته نهم: پرهیز از مواد قندی بالا

مواد قندی صنعتی به سرعت قند خون را بالا می‌برند و هورمون‌های تحریک‌کننده چربی را افزایش می‌دهند. به همین دلیل خوراکی‌هایی مثل کیک، نوشابه‌های شیرین، شکلات‌های تجاری و شیرینی‌های قنادی را کمتر مصرف کنید.

نکته دهم: لایه‌برداری آرام

لایه‌بردارهای شیمیایی ملایم یا اسکراب‌های خانگی با شکر ریز، اجازه می‌دهند سلول‌های مرده از پوست برداشته شوند. اجرای این روش، جریان خون را کمی بهتر می‌کند و احتمال جوش را کمتر می‌کند. دقت کنید که لایه‌برداری محکم یا تکراری ممکن است نتیجه معکوس دهد و حساسیت بالا برود.

نکته یازدهم: داروهای نسخه‌ای خاص

اگر وضعیت جوش‌ها حاد باشد یا روش‌های خانگی اثربخش نباشد، مراجعه به متخصص پوست بسیار مفید است. برخی داروهای تجویزی:

• کرم‌های رتینوئیدی: این کرم‌ها به کاهش انسداد منافذ و بهبود گردش سلول‌های پوست کمک می‌کنند.
• آنتی‌بیوتیک‌های موضعی: رشد زیاد باکتری‌ها را مهار می‌کنند.
• آنتی‌بیوتیک خوراکی: در موارد التهاب شدید و عفونت پوستی استفاده می‌شود.
• قرص‌های ضد بارداری در خانم‌ها: اگر آکنه هورمونی باشد و پزشک صلاح بداند، این قرص‌ها در شرایطی به کار می‌آیند.

نکته دوازدهم: نوردرمانی و لیزر

برخی کلینیک‌ها روش نوردرمانی با دستگاه‌های لیزر یا ال‌ای‌دی پیشنهاد می‌دهند که می‌تواند باکتری و سلول‌های مرده را کمتر کند. این روش بیشتر روی آکنه‌های التهابی تأثیر دارد و باید توسط کارشناس انجام شود. گاهی جلسه‌های مکرر لازم است تا گذشت زمان به کاهش لکه‌ها و دانه‌ها منجر شود.

نکته سیزدهم: جلوگیری از عادت اشتباه در هنگام خواب

بین خواب و بازسازی پوست ارتباط مهمی وجود دارد. اگر بالش کثیف باشد، باکتری‌ها منتقل می‌شوند. پس بهتر است:

• روبالشی تمیز را در فاصله‌های کم عوض کنید.
• موها را تمیز نگه دارید تا هنگام خواب به پوست صورت منتقل نشود.
• خواب کافی در شب داشته باشید جهت حفظ آرامش و توازن هورمون‌ها.

نکته چهاردهم: نوشیدن آب کافی

کم شدن مایعات در بدن، احتمالا پوست را خشک‌تر می‌کند و این خشکی، چربی بیش از حد تولید می‌نماید. نوشیدن آب به اندازه نیاز روزانه، راهی آسان برای سلامتی پوست است. به جای نوشیدنی‌های قندی، آب ساده، دمنوش‌های گیاهی بچشید.

نکته پانزدهم: تاثیر پوشاندن جوش ها با لوازم آرایشی

استفاده از کرم‌پودر یا کانسیلر خیلی چرب، تنفس پوست را سخت می‌کند. اگر لازم است از کرم آرایشی استفاده شود، بهتر است پایه آن بدون مواد روغنی باشد. شستن آرایش پیش از خواب هم خیلی مهم است، چون درست پاک نکردن این مواد، قالبی از چربی و آلودگی می‌سازد و فردای آن روز ممکن است جوش‌ها بیشتر شوند.

نکته شانزدهم: حفظ آرامش و مراجعه به متخصص

اگر جوش‌ها روی صورت باقی ماند یا بیشتر شدند، می‌توان از پزشک پوست یاری گرفت. هیچ روشی صددرصد قطعی نیست، ولی کارشناس پوست می‌تواند درمانی چندمرحله‌ای طراحی کند تا اوضاع بهتر شود. روش‌های تزریقی و اقدامات ویژه‌تری مانند میکرونیدلینگ یا سابسیژن هم در مواقعی کاربرد پیدا می‌کنند.

سخن پایانی

راه جلوگیری از جوش و کم کردن آن، توجه به چند عادت ساده است: شست‌وشوی ملایم، خوراکی‌های سالم، کنترل استرس و مراقبت هوشمندانه از سطح پوست. اصلاح دستورات غذایی نیز مهم است. در ضمن، تماس مرتب با پزشک پوست باعث می‌شود زودتر بهبود را مشاهده کنید. یادمان باشد فشار دادن جوش‌ها، انتخاب محصولات خیلی روغنی یا پوشیدن لباس‌های تنگ می‌تواند مشکل را بیشتر کند. پس کمی حوصله و نظم در مراقبت‌ها، راه ساده‌تری برای رسیدن به پوست شاداب است.