«کنور» در مسیر تبدیل شدن به پرچمدار سودآوری و ارزش‌آفرینی
شرکت توسعه معدنی و صنعتی صبانور (کنور) به عنوان شرکتی پیشرو در حلقه‌های نخست زنجیره فولاد که کارنامه درخشانی از رکوردهای استخراج و تولید محصولات معدنی را نیز به ثبت رسانده، علی‌رغم افزایش هزینه‌های تولید در سال‌های اخیر با بهبود کارایی و اثربخشی و سرمایه‌گذاری مناسب توانسته است با بهینه‌سازی ساختار بهای تمام‌شده، روند سودآوری را در حوزه فعالیت خود حفظ کند و در مسیر توسعه‌ای فراگیر و همه‌جانبه گام بردارد؛ به گونه‌ای که امروز این شرکت از حیث سودآوری، ارزش‌آفرینی و افزایش حاشیه سود، پرچمدار بخش معدن و صنایع معدنی و فلزی به شمار می‌آید.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات‌آنلاین»، بخش معدن و صنایع معدنی به عنوان یکی از پیچیده‌ترین و سرمایه‌برترین حوزههای اقتصادی کشور به شمار می‌آید که می‌تواند بیشترین کسب سود و درآمدزایی را به همراه داشته باشد. رسیدن به سودآوری پایدار در این بخش، در گرو شناسایی و بهره‌گیری از مزیت‌ها در مسیر خلق ارزش با بالاترین سطوح بهره‌وری است. شرکت توسعه معدنی و صنعتی صبانور «کنور» که بزرگ‌ترین شرکت معدنی و صنعتی در غرب کشور به شمار می‌آید، در سال‌های اخیر با قدرت در مسیر توسعه کمی و کیفی تولید و ارزش‌افزایی و نیز بهبود مستمر بهره‌وری و مدیریت هزینه‌ها گام برداشته است.
در واقع این شرکت با سرمایه‌گذاری و تمرکز بر حلقه‌های مختلف زنجیره فعالیت خود، از اکتشاف تا استخراج معدن و ایجاد و توسعه ظرفیت‌های تولید و تمرکز بر بهبود و ارتقای بهره‌وری فرایندها توانسته است ضمن تحقق شعار جهش تولید، بیشترین حاشیه سود را در میان شرکت‌های معدنی به خود اختصاص دهد. «کنور» با شناسایی نقاط پرهزینه در حوزه فعالیت خود، ارتقای سطح کارایی و اثربخشی و استفاده بهینه از پتانسیل‌ها و مزیت‌‌های در دسترس در مسیر توسعه‌ای متوازن گام برمی‌دارد و توانسته است به اهداف و برنامه‌های خود جامه عمل بپوشاند و در نیمه نخست سال به حاشیه سود چشمگیر ۴۸ درصدی دست یابد.
جریان ارزش‌آفرینی
استفاده از تجهیزات و ماشین‌آلات به‌روز، کارآمد و متناسب، کلید بهره‌وری، کاهش هزینه‌ها و رشد تولید در بخش معدن به شمار می‌آید و این در حالی است که فرایند به‌روزرسانی تکنولوژی و فرایندهای چرخه معدن‌کاری و خریداری ماشین‌آلات و تجهیزات معدنی در شرایط تحریم‌های اقتصادی، با دشواری‌های خاصی همراه است. این در حالی است که استفاده از ماشین‌آلات و تجهیزات فرسوده و نامناسب با ظرفیت معادن منجر به افزایش هزینه‌های تولید می‌شود. برخی کارشناسان بر این باورند که در شرایط افزایش هزینه‌های تولید، نقطه سربه‌سری تولید (سطحی از تولید که در آن هزینه و درآمد برابر می‌شوند) از حد بهینه عبور می‌کند و این مسئله به کاهش حاشیه سود بنگاه‌های اقتصادی می‌انجامد.
با توجه به اهمیت این مسئله، شرکت توسعه معدنی و صنعتی صبانور در وهله نخست نسبت به خریداری تجهیزات مناسب اقدام کرده و با تامین به موقع تجهیزات و قطعات یدکی و ایجاد هماهنگی اثربخش بین بخش‌های مختلف خطوط تولید، موفق به دستیابی به بالاترین سطح آماده‌به‌کاری و اثربخشی تجهیزات شده است. نتیجه این امر، فراهم آمدن امکان تولید مستمر و بدون توقف بوده که منجر به رکوردشکنی‌های متعدد «کنور» در تولید و فروش محصولات خود شده است. برای مثال در ۹ ماهه ۱۴۰۳، مجموع استخراج سنگ‌آهن این شرکت به سه میلیون و ۲۶۱ هزار تن و تولید سنگ‌آهن دانه‌بندی به دو میلیون و ۱۹۰ هزار تن رسید که نسبت به رکوردهای قبلی، به ترتیب ۳٫۸ درصد و ۷٫۳ درصد افزایش یافته‌اند. علاوه‌براین، در بازه زمانی یاد شده رکورد تولید یک میلیون و ۲۱۱ هزار تن کنسانتره و ۴۱۷ هزار و ۱۱۱ تن گندله نیز به ثبت رسیده است.
با توجه به ماهیت فعالیت شرکت توسعه معدنی و صنعتی صبانور، بخش عمده بهای تمام شده محصولات به تامین مواد اولیه اختصاص دارد. بر اساس آخرین صورت‌های مالی ارائه شده منتهی به ۳۱ شهریور ماه سال جاری، بهای تمام شده درآمدهای عملیاتی این شرکت برابر با ۱۷ هزار و ۱۴۵ میلیارد ریال بوده که از این مقدار، ۹ هزار و ۱۹۶ میلیارد ریال به مواد مستقیم مصرفی اختصاص یافته است و سهم حدود ۵۳ درصدی از کل بهای تمام شده را شامل می‌شود. در حالی که هزینه‌های تهیه مواد مستقیم مصرفی در سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل ۵۶ درصد افزایش یافته، حقوق و دستمزد مستقیم در همین بازه زمانی با رشد قابل‌توجه ۷۶ درصدی نسبت به مدت مشابه قبل، به بیش از دو هزار و ۷۳۷ میلیارد ریال رسیده است و سهم حدود ۱۶ درصدی از کل بهای تمام شده را به خود اختصاص می‌دهد.
با این حال، باید در نظر داشت که علی‌رغم برنامه‌ریزی‌ها و مدیریت هزینه‌ها در شرکت توسعه معدنی و صنعتی صبانور، شرایط کم‌ثبات اقتصادی کشور، نوسانات نرخ ارز و تورم نیز عواملی برای رشد قیمت انواع اقلام و مواد مصرفی به شمار می‌آیند که می‌توانند موجب افزایش هزینه‌های تولید شوند. به عنوان مثال، در شرایط فعلی واردات برخی قطعات استراتژیک و یا هزینه‌های سربار تولید شامل هزینه‌های نگهداری و تعمیرات، تامین آب، سوخت و انرژی و خریداری قطعات یدکی و … افزایش می‌یابد که تاثیر آن در بهای تمام شده درآمدهای عملیاتی بنگاه‌های اقتصادی مشاهده می‌شود.
با این حال، نگاهی به صورت‌های مالی «کنور» نشان می‌دهد که علی‌رغم شرایط دشوار اقتصادی، درآمدهای عملیاتی این شرکت در ۶ ماهه نخست امسال ۲۵ درصد رشد یافته و با ثبت سود خالص ۱۵ هزار و ۷۱۰ میلیارد ریالی، حاشیه سود ۴۸ درصدی برای این شرکت رقم خورده است که این عدد، بیشترین میزان در میان صنایع معدنی و فلزی به شمار می‌آید؛ البته باید در نظر داشت که شرکت توسعه معدنی و صنعتی صبانور با رویکردهای مدیریت و بهینه‌سازی هزینه‌های تولید، بر تامین قطعات و برخی اقلام مصرفی از منابع داخلی با هدف جلوگیری از خروج ارز از کشور متمرکز شده است تا بتواند ضمن اتکا بر توان داخلی و مدیریت هزینه‌های ریالی و ارزی، جایگاه خود را به عنوان پرچمداری ارزش‌آفرینی و سودآوری حفظ کند.
گام‌های روبه‌جلوی صبانور
چنانچه اشاره شد، تمرکز ویژه شرکت توسعه معدنی و صنعتی صبانور بر ارتقای بهره‌وری و کارایی خطوط تولید، نه‌تنها منجر به ثبت رکوردهای جدید تولید محصولات شده بلکه در مدیریت بهای تمام شده و رشد درآمدهای عملیاتی این شرکت نیز موثر واقع شده است. برای نمونه درآمدهای عملیاتی این شرکت در ۹ ماهه سال جاری برابر با ۴۷ هزار و ۱۱۲ میلیارد ریال بوده که از این مقدار، بیش از ۳۷ هزار و ۴۴۲ میلیارد ریال از فروش داخلی حاصل شده است. در واقع «کنور» با توجه به قرارگیری در حلقه‌های نخست زنجیره ارزش، بر تامین نیاز بازار داخلی متمرکز است و هم‌سو و همگام با بهبود عملکرد خود در مسیر توسعه ظرفیت‌های تولید و اکتشافات معدنی گام برمی‌دارد. رویکردهای توسعه‌محور این شرکت در سال‌های اخیر، منجر به افزایش چشمگیر ذخایر سنگ‌آهن در استان‌های غربی کشور شده است؛ به طوری که می‌توان این شرکت را محرک توسعه صنایع معدنی و فلزی در غرب کشور قلمداد کرد.
شرکت توسعه معدنی و صنعتی صبانور به منظور رشد درآمدهای عملیاتی و ارتقای جایگاه خود در زنجیره فولاد، استراتژی تکمیل و توسعه زنجیره را در دو استان همدان و کردستان اتخاذ کرده و در این راستا طرح‌ها و پروژه‌های متعددی را در دستور کار دارد. تکمیل زنجیره ارزش از چندین جنبه اهمیت دارد؛ نخست اینکه با تامین و دسترسی به مواد اولیه و پیوستگی در فرایندهای تولید، هزینه‌های تامین مواد اولیه به طور قابل‌توجهی کاهش می‌یابد و از طرفی تولید محصولات با ارزش افزوده بالاتر، به رشد درآمدهای عملیاتی و سودآوری این شرکت منجر می‌شود.
طرح‌های توسعه‌ای شرکت توسعه معدنی و صنعتی صبانور شامل احداث واحدهای تولید کنسانتره سنگ‌آهن با ظرفیت تولید سالانه دو میلیون و ۵۰۰ هزار تن محصول و گندله‌سازی با ظرفیت تولید سالانه یک میلیون تن گندله است و هم‌سو و هم‌راستا با این پروژه‌ها، تکمیل پروژه‌های اکتشافی و انجام مطالعات میدانی جدید در دستور کار قرار گرفته است. در حال حاضر «کنور» در حوزه اکتشاف و معدن‌کاری، موفق به اصلاح پروانه‌های معادن باباعلی، شهرک و گلالی شده و گواهی اکتشاف معدن ظفرآباد را نیز دریافت کرده است. این شرکت با توجه به عملکرد بی‌نظیری که در حوزه معدن‌کاری و استخراج داشته است، فعالیت خود را به استان‌های مرکزی و شرقی کشور نیز توسعه خواهد داد و به این ترتیب شاهد پیشرفت چشمگیر صبانور و جایگاه آن در حوزه معادن خواهیم بود.
موضوعی که شرکت توسعه معدنی و صنعتی صبانور در حوزه عملکرد خود همواره مورد توجه قرار می‌دهد، بهینه‌سازی و مدیریت هزینه‌های تولید برای حفظ روند سودآوری و درآمدزایی است. به این ترتیب، می‌توان اذعان داشت که این شرکت رویکردهای خود را به تحقق بیشترین کارایی و اثربخشی معطوف می‌کند تا متناسب با رشد هزینه‌های تولید، توازن مناسبی را به عملکرد کمی و کیفی خود ببخشد. از آنجایی که این موضوع مستلزم دسترسی به انواع زیرساخت‌ها و رعایت مسائل زیست‌محیطی است، بخشی از برنامه‌های توسعه‌ای و مطالعاتی «کنور» نیز به احداث خط انتقال آب به مجتمع شهرک و مطالعات آب‌رسانی به کارخانه تولید کنسانتره گلالی و امکان‌سنجی فنی و اقتصادی برای تامین برق اختصاص می‌یابد.
بنا بر آنچه که گفته شد، شرکت توسعه معدنی و صنعتی صبانور دیدگاهی همه‌جانبه و توسعه‌محور را به ارتقای جایگاه خود در زنجیره فولاد داشته است و در نظر دارد با فراهم آوردن بستر مناسبی برای رشد تولید و بهینه‌سازی هزینه‌های آن، روند جهش تولید و سودآوری را در زنجیره فولاد حفظ کند.
نمودار ۱٫ نسبت بهای تمام شده به درآمدهای عملیاتی صبانور در ۶ ماهه نخست سال‌های اخیر
نمودار ۲٫ سهم هزینه‌ها از بهای تمام‌شده درآمدهای عملیاتی صبانور در ۶ ماهه نخست سال ۱۴۰۳
