وحید شقاقی‌شهری، یک کارشناس اقتصادی درباره سیاست‌های جدید ارزی کشور و حذف ارز نیمایی و راه‌اندازی بازار توافقی و تجاری در راستای اجرای سیاست تک‌نرخی کردن ارز اظهار کرد: در حال حاضر شرایط اقتصادی کشور به هیچ عنوان برای اجرای سیاست یکسان‌سازی نرخ ارز مساعد نیست و کسانی که شعار یکسان‌سازی نرخ ارز را می‌دهند باید به تجربه سال ۷۲ مراجعه کنند. وی تاکید کرد: در اقتصاد امروز کشورمان شرایط یکسان‌سازی نرخ ارز فراهم نیست و به‌طور قطع حرکت به این سمت با یک شکست مواجه خواهد شد.

این کارشناس با بیان اینکه اقتصاد ایران محل آزمون و خطا برای مدیران نیست و نباید باشد و مدیران باید سیاست‌های قابل‌دفاع اقتصادی اتخاذ کنند، ادامه داد: موضوع دیگر این است که بانک مرکزی در ۳ سال گذشته موضوع مهم ارزی کشور را در آزمون و خطا قرار داده و سیاست‌ بانک مرکزی درباره ارز سیاست آزمون و خطایی بوده که این بسیار نگران‌کننده ‌است. در طول ۳ تا ۴ سال گذشته در بانک مرکزی سیاست‌های متعددی برای بخش ارز کشور به اجرا در آمده که پایبند به آن سیاست‌ها هم نبود و نیست. در دوره‌ای سیاست تثبیت ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ هزار تومان مطرح شد، در دوره‌ای سامانه نیما راه‌اندازی شد و در دوره‌ای هم مرکز مبادله ارز و طلا راه افتاد و امروز هم بازار توافقی را مطرح کرده‌اند. دیدیم که به این سازکار و مراکز هم پایبند نبوده و عمر این مراکز و سامانه‌های ارزی به بیشتر از یک سال نمی‌رسد و دوام نمی‌آورند و این بسیار نگران‌کننده است.

شقاقی‌شهری گفت: با کلیات بازار توافقی موافق هستم و هیچ مخالفتی با مرکز توافقی ارز ندارم، زیرا عملا بازار توافقی می‌تواند رانت بزرگ ارزی در کشور را از بین ببرد و واردات را کنترل و عطش واردات را مهار کند، اجازه نمی‌دهد جیب یکسری اقلیت پر شود و این موضوعات از مزایای نرخ توافقی ارز محسوب می‌شوند. اما ایراد کار این است که نرخ توافقی دنباله‌رو بازار آزاد است و متاسفانه دولتمردان هم بازار آزاد ارز را گردن نمی‌گیرند و مدعی هستند که بازار آزاد ارتباطی به دولت ندارد و این بسیار خطرناک است.

وی با تاکید بر اینکه اگر نتوانیم نرخ بازار آزاد را مدیریت کنیم، تمام نرخ‌ها با نرخ بازار آزاد حرکت خواهند کرد، گفت: دولت باید برای ثبات نرخ ارز در بازار آزاد برنامه داشته باشد و افق روشن و برنامه مشخصی را در این حوزه اعلام و الزامات اجرای این برنامه‌ها مانند کنترل حساب سرمایه، حکمرانی ریال، شفافیت گردش پول در اقتصاد، مهار سختگیرانه قاچاق کالا، نظارت هوشمند بر مصارف ارزی کشور، نظارت هوشمند بر توزیع کالا در اقتصاد ایران، مدیریت واردات رسمی و کاهش کسری تجارت‌های غیرنفتی را فراهم کند.

وی با اشاره به حجم بازار آزاد گفت: باید توجه داشت بیش از ۳۰ درصد عرضه و تقاضای ارزی کشور در بازار آزاد انجام می‌شود. در ایران بیش از ۲۵ میلیارد دلار قاچاق کالا وجود دارد و به‌طور قطع قاچاق‌کننده این میزان ارز را از بازار توافقی تامین نمی‌کند و به سمت بازار آزاد می‌رود. یا مردمی که برای حفظ ارزش پول خود نسبت به خرید دلار اقدام می‌کنند،‌ قطعا برای تامین ارز موردنیاز خود به بازار توافقی مراجعه نمی‌کنند و ارز مورد نیاز خود را از بازار آزاد می‌خرند. یا در بحث فرار سرمایه که عدد آن هم کم نیست ارز موردنیاز از بازار آزاد تامین می‌شود.

شقاقی‌شهری تاکید کرد: چنانچه الزامات گفته‌شده رعایت می‌شد و به اجرا می‌رسید، التهابات بازار آزاد کاهش پیدا می‌کرد و نرخ بازار توافقی و بازار آزاد به‌تدریج نزدیک بهم می‌شدند و همان سیاست یکسان‌سازی نرخ ارز محقق می‌شد، اما الان اتفاقی که می‌افتد این است که نرخ بازار آزاد نمی‌ایستد و حرکت می‌کند و نرخ توافقی هم به‌دنبال نرخ بازار آزاد می‌دود؛ بنابراین در این شرایط، وقت مناسبی برای یکسان‌سازی نرخ ارز و تک‌نرخی‌شدن نیست.

وی گفت:‌ در شرایطی که نرخ بازار آزاد افزایش پیدا می‌کند و به‌دنبال آن نرخ بازار توافقی هم رشد می‌یابد در واقع وارد یک لوپ تورم دلار می‌شویم و این یک چرخه شومی است که ما را گرفتار خود می‌کند؛ بنابراین این سیاست جدید ارزی بسیار نگران‌کننده است. هم سیاست ارزی دولت گذشته ایراداتی داشت و هم سیاست ارزی دولت فعلی.

این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: قرار بود سامانه نیما هم دستوری نباشد، اما به صورت دستوری اداره و از حالت بازار خارج و به نابازار تبدیل شد. مفهوم بازار در اقتصاد این است که دخالتی در آن صورت نگیرد. سیاست بازار توافقی این است که در آن دخالتی نشود و حالتی شبیه بازار آزاد داشته باشد؛ غافل از اینکه در اقتصاد ایران حجم قاچاق،‌ پنهان‌کاری و اقتصاد غیررسمی بسیار زیاد است، به همین دلیل بازار آزاد از حرکت نخواهد ایستاد و علامت‌دهنده به کل اقتصاد ایران و راهبر ارز کشور بازار آزاد است.