یکی از اولین تصمیم‌هایی که هنگام انتخاب یا خرید کفش ایمنی یا پوتین ایمنی می‌گیرید، نوع سرپنجه آن است. سرپنجه ممکن است فولادی، کامپوزیتی یا آلیاژی باشد. این بخش در جلوی کفش قرار دارد. وظیفه آن محافظت از انگشتان پا است. این محافظت در برابر اشیای سنگین یا اجسامی که ممکن است بیفتند، انجام می‌شود. همچنین از له شدن انگشتان جلوگیری می‌کند. سرپنجه‌ها معمولاً با صفحه‌های ضد میخ ترکیب می‌شوند. این صفحه‌ها زیره کفش را تقویت می‌کنند. وظیفه آن‌ها مقاومت در برابر اجسام تیز است که ممکن است به کف پا آسیب بزند. هر نوع سرپنجه امنیت و محافظت خوبی ارائه می‌دهد. اما جنس مواد به‌کاررفته در آن‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارد. در ادامه، تفاوت‌ها و ویژگی‌های انواع سرپنجه‌ها بررسی می‌شود تا برای کاربردهای مختلف صنعتی مناسب‌ترین انتخاب را داشته باشید.

انواع سرپنجه کفش ایمنی 

سرپنجه کامپوزیتی

در دهه گذشته، کفش‌های ایمنی کامپوزیتی به دلیل سبک بودن و راحتی، بین کارگرانی که ساعات زیادی را سر کار می‌گذرانند، محبوب شده‌اند. در تولید این نوع کفش، از موادی مانند فیبر کربن، پلاستیک، کولار و فایبرگلاس استفاده می‌شود. بر اساس استاندارد CSA، سرپنجه‌های کامپوزیتی از نظر ایمنی با سرپنجه‌های فولادی برابری می‌کنند. سرپنجه‌های پلاستیکی و فایبرگلاس، به علت قیمت مناسب و دسترسی آسان، محبوب‌تر هستند. کفش‌های مجهز به سرپنجه کامپوزیت برای افرادی که مدام از دروازه‌های امنیتی یا دستگاه‌های فلزیاب عبور می‌کنند، مانند کارکنان فرودگاه و پرسنل امنیتی، گزینه‌ای ایده‌آل محسوب می‌شوند.  برای انتخاب کفش ایمنی مناسب، توجه به نوع سرپنجه و هماهنگی آن با لباس کار ضروری است تا ایمنی و راحتی حین کار تضمین شود.

نقاط قوت سر پنجه کامپوزیتی

• وزن کم باعث راحتی بیشتر در استفاده طولانی‌مدت می‌شود.
• بدون فلز هستند.
• از جرقه‌زنی جلوگیری کرده و عایق برق‌اند.
• خاصیت عایق حرارتی دارند.

نقاط ضعف

• حجم بیشتری نسبت به سایر انواع سرپنجه‌ها دارند.

سرپنجه فولادی

کفش‌های ایمنی با سرپنجه فولادی بیش از 80 سال قدمت دارند و استاندارد ایمنی کارگران در صنایع ساختمانی، تولیدی و حمل‌ونقل بوده‌اند. این کفش‌ها با قیمت مناسب، محبوب‌ترین گزینه برای محافظت از پا در برابر حوادث هستند. البته، وزن سنگین سرپنجه‌های فولادی ممکن است موجب خستگی کارگران در طول روز شود. همچنین به دلیل قابلیت انتقال جریان برق، برای کار در محیط‌های با ولتاژ بالا مناسب نیستند.

نقاط قوت

• قوی‌ترین نوع محافظت از انگشتان پا را ارائه می‌دهند.
• حجم کفش به دلیل کوچک‌تر بودن سرپنجه، کمتر است.
• ارزان‌تر از گزینه‌های دیگر هستند.

نقاط ضعف

• وزن بیشتری نسبت به سرپنجه‌های آلیاژی و کامپوزیتی دارند.
• در هوای سرد، سرما را به پا منتقل می‌کنند.
• احتمال پوسیدگی و زنگ‌زدگی دارند.
• عایق برق نیستند.
• استفاده از آن‌ها در محیط‌هایی با دروازه‌های فلزیاب دشوارتر است.

سرپنجه آلیاژی

سرپنجه‌های آلیاژی از موادی سبک مانند تیتانیوم، آلومینیوم یا ترکیبی از مواد مشابه تولید می‌شوند. این نوع سرپنجه به دلیل وزن کم و طراحی راحت‌تر، به‌تازگی در بین کاربران محبوبیت بیشتری پیدا کرده است.

نقاط قوت سرپنجه آلیاژی

• ظریف‌تر و سبک‌تر از سرپنجه فولادی است.
• 30 تا 50 درصد سبک‌تر از نمونه فولادی می‌باشد.
• فضای بیشتری برای انگشتان پا فراهم می‌کند.

نقاط ضعف سرپنجه آلیاژی

• قیمت بالاتری نسبت به سرپنجه فولادی دارد.
• استحکام و قدرت آن کمتر از سرپنجه فولادی است.
• قابلیت عایق برق ندارد.
• برای محیط‌هایی با دروازه‌های فلزیاب مناسب نیست.

نتیجه‌گیری

سرپنجه کفش ایمنی نقش بسیار مهمی در حفاظت از پاها در محیط‌های کاری دارد. با توجه به نوع کار و خطرات موجود، می‌توان یکی از انواع سرپنجه فولادی، کامپوزیت، آلومینیومی یا پلاستیکی را انتخاب کرد. هر یک از این سرپنجه‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارند که باید با دقت بررسی شوند تا انتخاب مناسبی انجام شود.