برنج یکی از کالاهای اساسی مهم در سبد خرید خانوار ایرانی محسوب می‌شود. در حال حاضر اخباری مبنی بر کمبود و گرانی برنج به گوش می‌رسد که نگرانی طیف وسیعی از مردم جامعه را برانگیخته است.

ممنوعیت واردات برنج از یک سو و ترخیص نیافتن محموله‌های وارداتی از سوی دیگر، به بحران در بازار برنج دامن زده و قیمت برنج را افزایش داده است. نمایندگان مجلس، وارد‌کنندگان و حتی اتحادیه‌های صنفی، با هشدار درباره عواقب این وضعیت، خواستار آزادسازی واردات برنج و ترخیص کالاهای رسوبی شده‌اند. حال سوال اینجاست که علت ممنوعیت واردات و عدم ترخیص محموله‌های وارداتی از گمرک چیست؟

علت افزایش قیمت برنج چیست؟

از آنجا که فصل برداشت برنج فرا رسیده، دولت هم واردات برنج را ممنوع کرده و حتی برنج‌هایی که وارد شده نیز در گمرکات کشور رسوب کرده است.

این شرایط باعث افزایش قیمت برنج خارجی و حتی کمبود برنج در کشور شده است. از آنجا که برنج ایرانی قیمت بسیاری بالایی نسبت به برنج خارجی دارد، بنابراین قشرهای کم‌درآمد جامعه مصرف این نوع برنج را ترجیح می‌دهند. اما به دلیل افزایش قیمت و کمبود این نوع برنج، قطعاً از قدرت خرید مردم هم کاسته می‌شود.

رضا کنگری، رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی، درباره قیمت انواع برنج خارجی گفت قیمت هرکیلو برنج پاکستانی طی ۲۰ روز اخیر از ۳۷ هزار تومان به ۵۵ هزار تومان رسیده است. همچنین قیمت برنج هندی هم از ۴۵ هزار تومان به ۷۰ هزار تومان رسیده است.

التهاب بازار برنج

طبق اطلاعات منتشرشده از سوی دنیای اقتصاد، حمیدرضا اسکندری، نایب‌رئیس انجمن وارد‌کنندگان برنج ایران، درباره وضعیت بازار برنج ایران توضیح داد: در حال حاضر کمبود و افزایش قیمت هر دو کالای برنج تولید داخل و برنج خارجی در بازار مشاهده می‌شود. بنابراین ورود دولت به عنوان متولی تنظیم بازار برای برقراری ثبات و آرامش در بازار و همچنین جلوگیری از زیان بیشتر بازرگانان امری ضروری به شمار می‌رود.

او افزود: این کمبود در استان‌های جنوبی، شرقی و غربی کشور به‌ عنوان مصرف‌کننده‌های اصلی این کالا بیشتر به چشم می‌خورد.

البته مصوبه‌ای از سوی ستاد تنظیم بازار تصویب شده که بر اساس آن، امکان ترخیص محموله‌های برنج واردشده قبل از مرداد سال جاری وجود دارد.

اسکندری با اشاره به این مصوبه گفت: با وجود چنین مصوبه‌ای حدود ۱۰۰ هزار تن برنج در گمرکات کشور معطل مانده و در حال رسوب است.

او با اشاره به ضرر و زیان واردکنندگان ادامه داد: واردکنندگان با توجه به ثبت سفارش تخصیص داده‌شده از سوی وزارت جهاد کشاورزی اقدام به واردات برنج کردند و به دلیل شرایط موجود، دچار هزینه‌های سنگینی نظیر استهلاک سرمایه، انبارداری تصاعدی و فساد کالا شدند.

هشدار نمایندگان مجلس به ریاست‌جمهوری

پیرو وضع پیش‌آمده، مجمع نمایندگان استان‌های ساحلی و جنوب کشور طی نامه‌ای به رئیس‌جمهوری، به ممنوعیت واردات برنج، کمبود و افزایش قیمت این محصول و همین‌‎طور فشار بر قشرهای کم‌درآمد استان‌های ساحلی و مرزی اشاره کردند و خواستار دستور مسعود پزشکیان برای خروچ برنج‌های وارداتی و رسوبی شدند.

تبعات این شرایط برای بازار و مصرف‌کننده

یا توجه به اینکه برنج قوت غالب سفره خانواده‌های ایرانی است، افزایش قیمت یا کمبود آن در بازار باعث ایجاد مشکل برای مصرف‌کننده می‌شود. از طرفی به دلیل افزایش قیمت‌ها از قدرت خرید مردم کاسته می‌شود و بدین ترتیب مردم مجبور به تغییر رژیم غذایی خود می‌شوند که این امر می‌تواند بر سلامت مردم جامعه تاثیرگذار باشد.

پیشنهادهایی برای رفع التهاب بازار برنج

بنابراین برای بهبود التهاب بازار برنج دولت باید به این عرصه ورود کند و ممنوعیت واردات برنج برداشته شود. از طرفی برنج‌های رسوب‌شده در بازار باید ترخیص شود تا مشکلات واردکنندگان نیز برطرف شود.