آمارهای ۸ ماهه نخست امسال نشان دهنده این است که بازار تلفن همراه با افت قابل توجه واردات روبه روست و به اعتقاد کارشناسان بازار همین موضوع یکی از دلایل رشد نرخ موبایل در ماه ‌ های پیش ‌ رو خواهد بود. از سوی دیگر سیاست دولت درزمینه برخی برندهای خاص هم به رشد قیمت ‌ های بازار دامن زده است چنانچه با وجود گذشت چندین ماه از ورود آیفون ‌ های ۱۴ به بازار ایران هنوز مسیر رجیستری این گوشی مشخص نشده است.

روی خط آمار

بر اساس آمار منتشر شده توسط گمرک ایران در ماه حدود ۵ میلیون دلار معادل ۱۴۰ میلیارد تومان واردات گوشی همراه انجام شده است. این میزان شامل گوشی ‌ های هوشمند، گوشی ‌ های غیرلمسی و گوشی ‌ های همراه به صورت قطعات منفصله هم می ‌ شود.

در مهر ۱۴۰۱، این عدد برابر ۲۳۹ میلیارد تومان (معادل ۹ میلیون دلار) بود که آمار جدید منتشر شده از سوی گمرک نشان دهنده کاهش ۴۲ درصد واردات گوشی تلفن همراه است.

واردات موبایل افت قابل توجهی نداشته است

مهدی عبقری با تکذیب افت قابل توجه واردات موبایل در ۸ ماهه اخیر خاطر نشان کرد: در بازار تلفن همراه کاهش خرید کالا از سمت مردم وجود دارد که از جمله عدم اولویت خرید موبایل در لیست خرید مردم را می ‌ توان نام برد. در ۲ سال گذشته به علت مجازی بودن مدارس و استفاده از برنامه شاد مردم به سمت خرید تلفن همراه کشیده می ‌ شدند که امسال این بحث با حضوری شدن مدارس از بین رفت.

درحال ‌ حاضر میزان واردات گوشی ‌ های همراه مناسب و جوابگو است. در بازار کمبودی وجود ندارد و به میزان نیاز بازار این کالا در دسترس است.

گوشی ‌ های میان رده تغییر نرخ نداشتند

وی در ادامه گفت: نرخ ارز تا این لحظه تاثیر چندانی بر بازار موبایل ندارد. واردکنندگان گوشی ‌ های همراه بر اساس ارز نیمایی کالای خود را وارد کرده و قیمت ‌ گذاری انجام شده است.

در گوشی ‌ های میان رده و پایین ‌ تر تفاوت نرخ آن ‌ چنانی در بازار به همین علت وجود ندارد. اما در رابطه با گوشی ‌ های بالای ۶۰۰ دلار که به عنوان کوشی ‌ های لوکس مطرح است؛ ممکن است نرخ ارز تاثیرگذار باشد.

وی افزود: روی این گوشی ‌ ها ارز حاصل از صادرات محاسبه می ‌ شود که نرخ این نوع ارز باقیمت ارز آزاد تطابق قیمتی وجود دارد که باعث می ‌ شود شاهد افزایش نرخ این گوشی ‌ ها در بازار باشیم.

دبیر انجمن واردکنندگان موبایل پیش ‌ بینی خود را از بازار تلفن همراه تا پایان سال این ‌ طور بیان کرد: تلفن همراه یک کالای وارداتی است. نرخ کالای وارداتی بر اساس نرخ ارز است.

اگر نرخ ارز نیمایی کاهش پیدا کند ما شاهد کاهش نرخ این کالا هستیم و اگر شاهد افزایش ارز نیما باشیم نرخ تمام ‌ شده موبایل هم گران می ‌ شود.

عبقری پیرامون رجیستری گوشی ‌ های آیفون ۱۴ گفت: در رابطه با واردات گوشی به خصوص آیفون ۱۴ دو بحث مهم وجود دارد. ما پس از صحبت ‌ های سخنگوی وزارت صمت شاهد موج ‌ سواری در میان بازاریان و مردم بودیم.

بحثی که مطرح شد در خصوص کالای مسافرتی است که به صورت مسافر وارد کشور شده و در گمرک ‌ ها ورودی کشور بر اساس قانون ثبت شده است.

کالایی که در برخی از واحدهای صنفی و یا سایت ‌ های نامعتبر به عنوان آیفون ۱۴ فروخته می ‌ شود کالای مسافرتی نیست زیرا کالای مسافرتی تجاری نیست.

خوش اقبالی برای واردات کالاهای مسافری

وی ادامه داد: مسافران واقعی که کالای خود را اظهار و کد رجیستری را دریافت کرده ‌ اند اما به آنها اعلام نشده است تا هزینه رجیستری را پرداخت کنند، هنوز ارتباط این گوشی ‌ ها قطع نشده است و هرماه زمان ارتباط همچنان تمدید شده است.

مسافرانی که گوشی ‌ های آیفون ۱۴ را برای استفاده شخصی آورده ‌ اند درحال ‌ حاضر نمی ‌ توانند کد ریجستری گوشی را ثبت کنند اما فعلا می ‌ توانند از آن استفاده کنند تا پیام هزینه رجیستری برای آنها ارسال شود.

عبقری در پایان گفت: سیاست ‌ های جدید ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز و سامانه همتا به ‌ عنوان متولی رجیستری بر این موضوع تاکید دارد که کالاهایی که از راه قاچاق وارد می ‌ شود و با سوءاستفاده از مسافر فعال می ‌ شوند؛ کد رجیستری آن گوشی دیگر امکان فعال شدن ندارد.

وی افزود: درباره تمامی واردات که در کشور انجام می ‌ شود باید یک سری گواهی ‌ ها صادر شود و در سامانه گمرکات ثبت شود که تا به امروز در خصوص آیفون ۱۴ این گواهی ‌ ها صادر نشده است و در نتیجه اجازه واردات رسمی به آن داده نشده است اما گوشی ‌ های دیگر این برند طبق روال گذشته وارد کشور می ‌ شود و مشکلی برای این گوشی ‌ ها وجود ندارد.

افزایش نرخ ارز موبایل را گران نکرد

تحلیلگران و فعالان حوزه موبایل پیش ‌ بینی کرده بودند که در نیمه دوم سال ۱۴۰۱ ، هم قیمت ‌ ها و هم تقاضا در بازار شدید افزایش یابد، با این حال رکود شدید و کاهش تقاضا برای خرید باعث شده تا نرخ گوشی برخلاف سال ‌ های گذشته در نیمه دوم سال، روند نزولی در پیش بگیرد.

گزارش ‌ ها حاکی از آن است که طی دو ماه گذشته روند کاهش تقاضا باعث شده تا فروشندگان برای حفظ بازار به دنبال کاهش نرخ محصولات خود باشند.

بدون شک نرخ سرسام ‌ آور موبایل و کاهش توان اقتصادی مردم اصلی ‌ ترین دلیل شکل ‌ گیری این رکود سنگین در بازار موبایل طی ماه ‌ های گذشته است، این درحالی است که پایان روند غیرحضوری مدارس نیز بخشی از تقاضا که پس از شیوع کرونا شکل گرفته بود را هم کنار زد.

این درحالی است که بازار کالاهای سرمایه ‌ ای مانند موبایل در ایران به ‌ شدت به نرخ ارز وابسته است و تغیییرات نرخ دلار به شکل چشم ‌ گیری می ‌ تواند باعث تغییر نرخ محصولات مختلف شود.

با این حال، به نظر می ‌ رسد که رکود بازار موبایل طی چند ماه گذشته به حدی سنگین بوده است که حتی افزایش مقطعی نرخ ارز هم نتوانسته باعث افزایش نرخ محصولات موجود در بازار شود.

مرداد امسال درحالی ‌ که توقف تخصیص ارز به واردات گوشی وارد سومین ماه خود شده بود، امیر اسحاقی، دبیر انجمن واردکنندگان تلفن همراه اعلام کرد که تا پایان مرداد ذخیره موبایل برای تنظیم بازار کافی است، اما با توجه به اینکه از خرداد هیچ ‌ گونه ارزی برای واردات تخصیص نیافته، تنظیم و تامین بازار از شهریور به بعد در هاله ‌ ای از ابهام قرار دارد.

رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم صوتی و گوشی تلفن همراه نیز در آن زمان نسبت به وضعیت تامین بازار در نیمه دوم سال هشدار داده بود.

با این همه بسیاری دیگز از فعالان این بازار از جمله دبیر انجمن واردکنندگان موبایل معتقدند درحال ‌ حاضر میزان واردات گوشی ‌ های همراه مناسب و جوابگو است. در بازار کمبودی وجود ندارد و به میزان نیاز بازار این کالا در دسترس است.

سخن پایانی

با این حال، این کالا طی چند هفته گذشته به شکل عجیبی راه خود را از دلار جدا کرده است. با وجود اینکه از روزهای ابتدایی مهر نرخ ارز صعودی شد نرخ موبایل در بازار نه تنها بیشتر نشده، بلکه با کاهش نسبی همراه بوده است.

در نظر داشته باشید که نرخ گوشی موبایل طی دو ماه گذشته حداقل ۵ تا ۱۰ درصد کاهش یافته و این روند نزولی نه تنها بر روی گوشی ‌ های پرچمدار، بلکه بر روی محصولات میان رده و پایین رده هم مملوس بوده است؛ به گونه ‌ ای که گفته می ‌ شود برخی گوشی ‌ های مثل سامسونگ اس ۲۲ اولترا تا کاهش نرخ را شاهد بوده ‌ اند.