نهضت ملی مسکن به ‌ عنوان یکی از مهم ‌ ترین و مردمی ‌ ترین طرح ‌ های دولت سیزدهم با هدف تامین مسکن موردنیاز جوانان و خانوارهای فاقد مسکن، امیدواری ‌ ها برای خانه ‌ دار شدن را افزایش داده است. با این ‌ حال به نظر می ‌ رسد یکی از عمده ‌ ترین مشکلات این طرح، ناتوانی متقاضیان در تامین آورده اولیه است. داشتن سرپناه از نخستین خواسته ‌ های ضروری هر خانواده ‌ ای به ‌ شمار می ‌ رود، اما طی سالیان اخیر روند تحولات اقتصادی به سمتی رفته که تامین این نیاز ضروری برای بسیاری از شهروندان غیرممکن شده است. با این ‌ حال دولت سیزدهم با اجرای طرح نهضت ملی مسکن امید، در پی بازکردن این گره بزرگ از زندگی و معیشت خانوارهای فاقد مسکن و جوانانی است که به ‌ دنبال تامین سرپناه برای خود هستند. در استان اردبیل در مرحله نخست ساخت ۴ هزار واحد مسکن آغاز شده که ۲ هزار و ۸۰۰ واحد مسکونی در شهرهای بالای ۱۰۰ هزار نفر جمعیت و ۱۲۰۰ واحد در شهرهای زیر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت این استان احداث می ‌ شود. البته اجرای این طرح با چالش ‌ هایی مواجه است که مهم ‌ ترین چالش آن تامین آورده اولیه از سوی متقاضیان برای احداث این واحدها از سویی و بازپرداخت اقساط آن از سوی دیگر است.

کورسوی امید مستاجران

رضا قلی ‌ نژاد، یک شهروند اردبیلی که ۵ سال پیش ازدواج کرده در یک مکانیکی کار می ‌ کند و به ‌ دنبال خرید خانه است، به ایرنا می ‌ گوید: خانه ‌ دار شدن یک آرزوی دست ‌ نیافتنی برای من بوده و امکان تامین و تهیه خانه با این حقوق اندک برای من مقدور نیست، مگر اینکه دولت در این زمینه کمک حال ما شود.

زینب بایندر، دانشجوی رشته پرستاری نیز در این ‌ باره می ‌ گوید: شوهرم در یک واحد تولیدی مشغول به ‌ کار است و با این قیمت ‌ ها، امکان خرید خانه برای ما مقدور نیست. در طرح نهضت ملی ثبت ‌ نام کردیم، اما هنوز آورده خود را نتوانسته ‌ ایم پرداخت کنیم.

وی افزود: هر چند با ثبت ‌ نام در طرح نهضت ملی مسکن امیدمان به خانه ‌ دار شدن بیشتر شده، اما از سوی دیگر، استرس پرداخت اقساط خانه را داریم، چراکه با حقوق اندک، پرداخت اقساط برای ما مشکل خواهد بود.

بایرام مدنی، یکی دیگر از شهروندان اردبیلی هم در این ‌ باره گفت: با هزاران امید در طرح نهضت ملی مسکن ثبت ‌ نام کردم، اما هنوز آورده خود را پرداخت نکرده ‌ ام. مدنی گفت: خواسته ما از دولت این است که آورده متقاضیان را کاهش بدهد، ضمن اینکه در پرداخت اقساط خانه هم بازنگری شود.

براساس این گزارش، سقف تسهیلات مسکن براساس مناطق گوناگون شهری و روستایی اعلام شده و قرار بر این است که تسهیلات این پروژه براساس قیمت تمام ‌ شده مسکن در مناطق گوناگون تعیین شود.

بر این اساس، سقف وام نهضت ملی مسکن در کلانشهرهای بالای یک میلیون نفر ۴۰۰ میلیون تومان، در مراکز استان ‌ ها ۳۵۰ میلیون تومان و در سایر شهرها ۳۰۰ میلیون تومان در نظر گرفته شده است. سقف وام در روستاها ۲۵۰ میلیون تومان است.

ساخت ۶۳ هزار واحد مسکونی در استان اردبیل

محبوب حیدری، مدیرکل راه و شهرسازی استان اردبیل به ایرنا گفت: براساس برنامه ‌ ریزی اعلام شده، سالانه قرار است ۱۵ هزار و ۸۰۰ واحد مسکن در استان ساخته شود که در مرحله نخست ساخت ۵ هزار و ۸۰۰ واحد مسکن شروع شده است. از این تعداد، ۷۰ واحد تا پایان آبان ‌ و ۴۷۰ واحد دیگر هم تا پایان سال تکمیل می ‌ شود. به ‌ گفته حیدری در ۴ سال در مجموع قرار است ۶۳ هزار واحد مسکونی در استان اردبیل احداث شود.

مدیرکل راه و شهرسازی استان اردبیل به ثبت ‌ نام ۹۳ هزار و ۲۶۳ نفر در طرح نهضت ملی مسکن در استان اشاره کرد و گفت: از این تعداد، ۵۶ هزار و ۹۸۳ نفر در شهر اردبیل و مابقی در سایر شهرستان ‌ ها ثبت ‌ نام کرده ‌ اند که ۳۶ هزار و ۷۳۵ نفر از بین این افراد واجد شرایط مسکن شناخته شدند.

حیدری با بیان اینکه زمین موردنیاز برای احداث ۲۳ هزار واحد مسکن در استان اردبیل تامین شده، افزود: واریزی و آورده متقاضیان کم است و ضروری است متقاضیان نسبت به واریزی قسط اول خود اقدام کنند تا مراحل اجرایی این واحدها سرعت بگیرد.

وی از آغاز عملیات اجرایی هزار واحد مسکونی در قالب نهضت ملی مسکن در اردبیل خبر داد و گفت: این واحدها با زیربنای کل ۱۴۵ هزار مترمربع و زیربنای مفید ۹۵ هزار مترمربع احداث و برای تکمیل آنها 5 هزار و ۶۲۵ میلیارد ریال اعتبار هزینه خواهد شد.

مدیرکل راه و شهرسازی استان اردبیل اضافه کرد: برای احداث این واحدها ۳ هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال تسهیلات از سوی بانک ‌ های عامل پرداخت خواهد شد.

حیدری با اشاره به بهره ‌ برداری ۵۴۰ واحد مسکن تا آخر سال در اردبیل گفت: سایت داروپخش به تعداد ۱۵۰ واحد و سایت اندیشه دو به تعداد ۲۱۰ واحد حدود ۹۰ درصد پیشرفت دارد. واحدهای سایت کارگر هم در حال حاضر ۹۰ درصد و سایت اندیشه یک ۸۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارند که به ‌ تدریج این واحدها در اختیار متقاضیان قرار خواهد گرفت.

وی گفت: زمین موردنیاز در همه شهرستان ‌ های استان برای اجرای طرح نهضت ملی مسکن تامین شده و در اختیار بنیاد مسکن انقلاب اسلامی قرار گرفته است.

ایران کشور زلزله ‌ خیزی است و هزینه و قیمت تمام ‌ شده واحدهای مسکونی هم برای دولت و هم برای شهروندان بالاست؛ بنابراین شرایط اقتضا می ‌ کند کیفیت ساخت این واحدها بالا باشد تا عمر مفید این واحدها بالا بوده و بروز زلزله منجر به تخریب این واحدها نشود. موضوعی که در اجرای طرح نهضت ملی مسکن مدنظر دست ‌ اندرکاران و مسئولان بوده است. طی ماه ‌ های اخیر مقامات ارشد استان بارها بر لزوم رعایت استانداردهای موردنیاز این واحدها و اصولا هر سازه عمرانی تاکید کرده ‌ و تاکید داشته ‌ اند که باید مصالح به کار رفته در این واحدها هم باید استانداردهای لازم را داشته باشد. در همین زمینه، حیدری با تاکید بر کیفیت واحدهای در دست ساخت به ایرنا گفت: کیفیت ساخت و سازه ‌ های این واحدها در مقایسه با واحدهای احداث شده طرح مسکن مهر بالاست و تلاش می ‌ شود نظارت بر این واحدها هم افزایش یابد تا این واحدها عمر مفید بیشتری داشته باشند.

سهم بنیاد مسکن در نهضت ملی مسکن اردبیل

به گفته فرهاد سبحانی، مدیرکل بنیاد مسکن استان اردبیل، هزار و ۲۷۰ واحد مسکونی در شهرهای زیر ۱۰۰ هزار نفر استان آغاز و زمین موردنیاز برای شروع عملیات اجرایی ۸۰۰ واحد مسکونی دیگر در مناطق گوناگون این استان آماده شده است.

وی افزود: کل ثبت ‌ نامی ‌ های شهرهای زیر ۱۰۰ هزار نفر در استان ۲۶ هزار و ۳۱۵ نفر است که از این تعداد، ۲۶ هزار نفر حائز شرایط شناخته شده ‌ اند، ۲ هزار و ۳۴۹ متقاضی نیز مراحل تشکیل پرونده، افتتاح حساب بانکی و واریز ۴۰۰ میلیون ریال آورده اولیه را انجام داده ‌ اند.

سبحانی با بیان اینکه پس از قطعی شدن ثبت ‌ نام متقاضیان واجد شرایط دریافت مسکن نهضت ملی، شاخص و ملاک برخورداری از این مسکن واریز به ‌ موقع سهم آورده متقاضی به حساب بانکی اعلام شده، افزود: در صورتی که متقاضیان در مهلت مقرر اقدام به واریز آورده نکنند، نام آنها از لیست واجدین شرایط دریافت مسکن ارزان ‌ قیمت نهضت ملی مسکن حذف و افراد جدید جایگزین آنها می ‌ شود.

مدیرکل بنیاد مسکن استان اردبیل ادامه داد: مراحل ساخت ۱۲۰ واحد در پارس ‌ آباد، ۱۶۰ واحد در مشکین ‌ شهر، ۱۴۰ واحد در خلخال، ۶۰ واحد در نیر و ۸۹۰ واحد در شهر اردبیل به ‌ صورت مشارکتی با راه و شهرسازی در فاز نخست طرح اقدام ملی مسکن و نهضت ملی مسکن توسط بنیاد مسکن انقلاب اسلامی آغاز شده و در دست احداث است.

سبحانی اظهار کرد: برای فاز دوم این طرح نیز ۲۵۰ واحد در پارس ‌ آباد، ۴۵۰ واحد در خلخال، ۳۰ واحد در سرعین و ۸۰ واحد در نمین در حال آماده ‌ سازی زمین و طی مراحل اخذ پروانه است که پس از تکمیل مراحل، عملیات اجرایی این پروژه ‌ ها نیز آغاز خواهد شد. وی با بیان اینکه پروژه نهضت ملی مسکن خلخال در قالب ۴۴۰ واحد مسکونی و توجه به با واریز آورده اولیه افراد واجد شرایط آغاز شده، افزود: عملیات خاکی این پروژه هم به ‌ زودی به پایان می ‌ رسد.

مدیرکل بنیاد مسکن استان اردبیل با بیان اینکه اجرای فونداسیون این پروژه نیز در مرداد امسال انجام شد، گفت: زمین به مساحت ۲۵ هکتار توسط اداره کل راه و شهرسازی استان اردبیل به این پروژه اختصاص یافته است. وی اظهار کرد: سایت اول این پروژه نیز در قالب ۱۴۰ واحد در پشت بیمارستان امام خمینی (ره) خلخال در حال اجراست و فاز نخست آن در حال نازک ‌ کاری بوده و فاز دوم نیز به صورت ۸۰ واحد در حال اسکلت ‌ بندی است.

ثبت ‌ نام متقاضیان مجرد

محمد زارع حسین ‌ زاده، معاون مسکن و ساختمان راه و شهرسازی استان اردبیل هم درباره تخصیص زمین برای احداث واحدهای مسکونی در استان گفت: برای احداث این واحدها زمین موردنیاز در مرحله نخست ۱۰۰ هکتار اراضی تامین شده و به ‌ غیر از شهر اردبیل، در سایر شهرستان ‌ ها واگذاری زمین انجام شده است.

معاون مسکن و ساختمان راه و شهرسازی استان اردبیل به ثبت ‌ نام متقاضیان مجرد اعم از زنان مجرد بالای ۳۵ سال و مردان مجرد بالای ۲۳ سال اشاره کرد و گفت: با اخذ تعهد مبنی بر تاهل بودن در زمان تحویل، ثبت ‌ نام از متقاضیان انجام شده و واگذاری ‌ ها به ‌ سرعت انجام می ‌ شود.

زراع حسین ‌ زاده ادامه داد: احداث مسکن برای ثبت ‌ کنندگان منوط به پرداخت آورده متقاضیان است، چراکه این طرح تقاضامحور بوده و هرچه واریزی متقاضیان بیشتر باشد، تعداد واحد بیشتری احداث می ‌ شود.

وی همچنین درباره زیرساخت ‌ های موردنیاز این واحدها هم گفت: تمام زیرساخت ‌ های لازم از قبیل آب، برق، گاز و زمین موردنیاز برای احداث واحدهای مسکونی مربوط به نهضت ملی مسکن در این شهرستان فراهم شده است.

سخن پایانی

نکته قابل ‌ تامل تامین آورده اولیه متقاضیان مسکن و نیز بازپرداخت اقساط این واحدهاست و به نظر می ‌ رسد حل این مشکل نیازمند همراهی و همکاری همه سازمان ‌‌ ها و نهادها به ‌ ویژه مجلس شورای اسلامی در این زمینه است. دستیابی به چشم ‌ انداز احداث ۴ میلیون واحد مسکونی در کشور که سهم استان اردبیل حدود ۶۳ هزار واحد است نیازمند عنایت به این موضوع و بازشدن این گره از پروژه ‌ ای است که بسیاری از شهروندان به آن امید بسته ‌ اند. اجرای پروژه ‌ های اقدام ملی مسکن و نهضت ملی مسکن در شهرهای زیر ۱۰۰ هزار نفر برعهده بنیاد مسکن است و در این استان غیر از شهر اردبیل در مابقی شهرها بنیاد مسکن عهده ‌ دار اجرای این پروژه ‌ هاست.