«جعفری» از ایمپاسکو تا ایمیدرو
ایران با در اختیار داشتن بسیار معدنی، توسعه در این بخش را کلید زد تا با بهرهبرداری از ذخایر موجود از وابستگی به اقتصاد نفتی فاصله بگیرد.
سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران «ایمیدرو» در حالی که سال های گذشته نقش مهمی در توسعه بخش معدن و راه اندازی واحدهای صنایع معدنی داشت، در یک تا 2 سال اخیر روی دور باطلی قرار گرفته که نه تنها نتایج مثبت چندانی به همراه نداشت، بلکه کار این سازمان را هم به تحقیق و تفحص محلی از عمکرد خود رساند؛ تحقیق و تفحصی که علاوه بر ایمیدرو، شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران (ایمپاسکو) را نشانه گرفته است. کارنامه نه چندان پربار وجیه اله جعفری نشان می دهد با همین فرمان نمی توان چندان به تکرار روزهای درخشان ایمیدرو امیدوار بود.
به گزارش صمت بهره برداری از ذخایر معدنی باتوجه به قرارگیری معادن در مناطق محروم و کمتر توسعه یافته، منجر به توسعه هرچه بیشتر در حوزه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی می شود.
وجود سازمانی همچون توسعه و نوسازی معادن و صنایع ایران یعنی ایمیدرو به عنوان بازوی اجرایی وزارت صنعت، معدن و تجارت باعث می شود تا توسعه در این بخش سرعت یافته و مشکلات و موانع از مسیر برداشته شود. برخی طرح های توسعه ای با مشارکت ایمیدرو اجرا و سپس واگذار شود، همچنین، این سازمان در واگذاری پهنه های معدنی و... می تواند نقش مهمی برعهده داشته باشد.
۱۷ آذر ۹۹ و در دولت دوازدهم، وجیه اله جعفری با حکم وزیر وقت صنعت، معدن و تجارت از شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران (ایمپاسکو) به ایمیدرو آمد و غریب پور، رئیس وقت هیات عامل جای خود را به وی داد.
نگاهی به عملکرد گذشته ایمیدرو و همچنین کارنامه جعفری نشان می داد که فردی با تفکر معدنی سکان هدایت ایمیدرو را برعهده گرفته است و باید منتظر اتفاقات مثبت در این سازمان بود.
اما حالا نگاهی به عملکرد جعفری در ایمیدرو نشان می دهد که وی مهر پایان بر دوران درخشان ایمیدرو زده و تنها به برگزاری برخی نشست ها و تاکید بر موضوعات همیشگی بسنده کرده است.
اما اتفاق مهم تر در دوران جعفری، کلید خوردن تحقیق و تفحص از ایمیدرو است که یک سر آن به مدیریت جعفری بازمی گردد. نخستین محور این تحقیق و تفحص، رسیدگی به عملکرد ایمیدرو و شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران است که جعفری در هر 2 مجموعه عهده دار بالاترین مسئولیت بوده است و باید درباره اقدامات خود پاسخگو باشد.
یکی از موضوعاتی که گریبانگیر مدیریت جعفری شده، بحث واگذاری های انجام گرفته و شرایط آنها است. جالب است که در ابتدای مطرح شدن انتقادات در این باره، جعفری آنها را انکار کرد،اما پس از مدتی وی به برخی کاستی ها در روش های واگذاری های انجام گرفته اشاره کرد.
یکی از موضوعات در این بین واگذاری معدن و کارخانه نفلین سینیت کلیبر است که سالار باوند از مدیران سابق ایمیدرو معتقد است: در این واگذاری سرمایه گذار آورده خاصی نداشته و در ادامه هم سرمایه گذاری چندانی نداشته است.
آن طور که بررسی برخی طرح های دیگر نشان می دهد، آقای جعفری چندان به اهلیت سرمایه گذار توجه نداشته و به احتمال زیاد واگذاری ها براساس روابط شکل گرفته است، البته، بخشی دیگر از این واگذاری ها براساس سیاستی دیگر رقم خورد، یعنی مدیریت دولت را چندان توانمند ندانسته و تاکید بر واگذاری آن به افراد دیگر داشته باشند.
اما اشکال دیگر را باید در نحوه انتصابات افراد مشاهده کرد که این موضوع هم یکی از بندهای مهم تحقیق و تفحص است. این در حالی است که با جدی شدن موضوع تحقیق و تفحص جعفری با تغییر مدیرعامل شرکت تهیه و تولید مواد معدنی سعی بر آرام کردن فضای موجود کرد.
اما همان طور که محورهای موجود در تحقیق و تفحص نشان می دهد، جعفری باید درباره موارد موجود در شرکت تهیه و تولید پاسخگو باشد.
از موضوع تحقیق و تفحص و واگذاری های انجام گرفته که بگذریم، نگاهی به عملکرد جعفری در مدتی که عهده دار ریاست هیات عامل ایمیدرو شده است، نشان می دهد که وی تا حدودی به بهره برداری از طرح هایی که پیش از وی کلید خورده بسنده کرده و به صحبت در مراسم افتتاحیه پرداخته است.
جالب است که جعفری در سخنرانی های خود تنها به آمارهای همیشگی بسنده کرده است. به عنوان مثال، در نخستین همایش بوکسیت، آلومینا، آلومینیوم و توسعه پایدار به ارائه آمار از وضعیت زنجیره ارزش فولاد پرداخت. این در حالی است که صنعت آلومینیوم کشور در بحث تامین مواد اولیه با مشکل مواجه است و شاید بهتر بود از راهکارهای در دستور کار برای تامین مواد اولیه صحبت می شد.
اما موضوع دیگر، تاکید بر طرح احیای معادن و کوچک و متوسط مقیاس است. نگاهی به صحبت های جعفری نشان می دهد، از زمانی که وی عهده دار مسئولیت در سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران شده، بخش عمده ای از تمرکز خود را بر موضوعی گذاشته است که در دوره حضورش در شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران (ایمپاسکو) دنبال می کرد، هرچند، احیای معادن کوچک و متوسط یکی از موضوعات مهم در بخش معدن است، اما آیا طرح های مهم دیگری نباید از سوی ایمیدرو دنبال شود.
آیا ایمیدرو نباید در بحث تسهیل ورود سرمایه گذار خارجی وارد رایزنی های جدید شده و ارتباط با کشورهای دیگر را توسعه دهد. هرچند در دوران پسابرجام، رفت وآمد کشورهای خارجی به ایمیدرو و برگزاری جلسات متفاوت افزایش یافت، اما در شرایط تحریمی هم می توان با برخی کشورهای معدنی وارد همکاری شد. شاید بهتر باشد جعفری درباره این اقدامات هم صحبت کند.
اما انتقاد دیگری که بر عملکرد ایمیدرو وارد می شود، رسانه ای بودن رئیس هیات عامل است. جعفری پس از یک سال و چند ماه و با فشار بسیاری از رسانه ها در خرداد امسال نشستی با خبرنگاران برگزار کرد، اما سوال این است که آیا تعامل حداکثری با رسانه نمی تواند بر حل مشکلات و رفع برخی شبهات اثرگذار باشد؟ آیا تیم رسانه ای و روابط عمومی ایمیدرو در این مدت با نگاهی تخصصی و بدون در نظر گرفتن روابط این تعامل را حفظ کرده اند یا با انتخاب سفارشی رسانه ها به بازنشر خبرهای تولیدی خود از نشست ها و آمارهای منتشرشده از تولید بسنده کرده اند.