موضوع اشتغال و بیکاری این روزها با وضعیت بد معیشتی مردم موضوعی ملال آور تر از قبل شده است. جمع آوری صدها کارخانه و تولیدی در اوایل انقلاب مزیدی بر علت بود. کارخانه هایی که علاوه بر اینکه چرخ صنعت کشور را به حرکت در می آورند، نان هزاران کارگران و خانواده های آن را تامین می کرد. شعار تولید داخلی سالها است که نقل زبان ها شده اما در مقابل آن کارخانه ها و واحدهای تولیدی جمع می شود؛ تعطیلی که اگر انجام نمیشد شاید حتی عاملی برای پیشگیری از اوضاع وخیم وضعیت اقتصادی بسیاری از کارگران بود. از جمله این موارد می توان به کارخانه بزرگ ارج اشاره کرد که اتفاقا در اردیبهشت ۱۴۰۰ اعلام شد که این برند، به‌فروش رفته ‌است و با کالاهایی نوین، شروع به کار خواهد کرد. حتی اگر یکی از ده ها کارخانه تعلیق شده نیز مجدد شروع به کار کنند قدم مهمی و اساسی در جهت رفع بیکاری برداشته می شود.

از کارخانه‌های تعطیل شده و شروع به کار مجدد برخی از آن‌ها و تاثیر آن بر اقتصاد کشور گفتیم اما این همه ماجرا نیست. از عواقب تعلیق کارخانه‌های کوچک و بزرگ می‌توان به مهاجرت‌های غیرقانونی و کمبود نیروی انسانی در کشور اشاره کرد. موضوعی که این‌روزها بسیار رواج دارد و افراد به دلیل وضعیت نابسامان اقتصادی به هرقیمتی به سمت مهاجرت روی می‌آورند حتی از نوع غیرقانونی آن. معضل اصلی از آن جایی شروع می‌شود که اگر مراکز تولید و کارگاه‌ها و کارخانه‌های داخلی همچنان بر قوت خود باقی بود شاهد مهاجرت‌های داخلی و خارجی کمتری بودیم. همچنان که مهاجرت از شهرهای کوچک به پایتخت به علت بیکاری عاملی مخرب محسوب می‌شود، خروج نیروهای انسانی از کشور نیز در آینده‌ای نه چندان دور کشور را با بحران مواجه می کند. در این باره با مجید ابهری جامعه شناس گفتگو کردیم.

جلوگیری از مهاجرت‌ها با مدیریت صحیح

ابهری در ابتدا به افزایش مهاجرت‌های غیرقانونی اخیر اشاره و خاطرنشان کرد: ایران از لحاظ منابع و امکانات کشور غنی است و در بسیاری از کشورهای دیگر در حال راه اندازی کارخانه‌های متعدد هستیم؛ این در حالی است که مردم کشورمان برای جستجوی کار و دنبال کردن آرزوهای خود به مهاجرت های غیر قانونی تن می‌دهند. در صورتی که در کشور منابع، امکانات و ثروت ایجاد شغل و رفع بیکاری را وجود دارد اما به شرطی که مدیریت و همت کامل در میان مسئولان مربوطه نهادینه شده باشد.

از ماهی‌فروشی سامسونگ تا تولیدات صنعتی ارج

ابهری در ادامه با اشاره به اینکه هفتاد درصد از واحدهای تولیدی کشور با ظرفیت زیر ۵۰ درصد از ظرفیت اسمی خود کار می کنند گفت: برای اشتغال آفرینی نیازی به ایجاد واحد تولیدی جدید نیست؛ اگر همان کارخانه ها را به ظرفیت تولید واقعی خود برسانیم لااقل ۴۰۰ هزار نفر مشغول به کار می شوند. اکنون کارخانه ارج راه اندازی شده که گذشته ای نه چندان دور، در تولید و صادرات حرف اول را میزد. آن زمان که برند سامسونگ ماهی میفروخت کارخانه ارج کالاهای اساسی و مایحتاج مردم را تامین می کرد.

ابهری ادامه داد: پس از فروش کارخانه ارج در دهه ۵۰، وسایل و ماشین آلات آن را فروختند و تمام سیستم تولید آن، دچار فروپاشی شد. اما سال گذشته عده ای از مهندسین ایرانی دارای تعهد، عرق ملی و علاقمند به سرزمین ایران این کارخانه را دوباره راه اندازی کردند که ثمره آن اشتغال و تامین معیشت حدود ۴۰۰ کارمند و کارگر در آن است. افتتاح خطوط تولید مختلف کارخانه ارج نیز منجر به ایجاد شغل برای دوهزار نیروی انسانی تا پنج سال آینده خواهد شد.

به نام ملی کردن و به کام دیگران

ابهری به اقدامات بیهوده به نام ملی کردن صنایع اشاره کرد و اظهار کرد: کارخانه تهران الکتریک رشت را به جای آهن قراضه فروختند، همچنین اقدام به فروش زمین های این کارخانه برای ساختمان سازی شد. در این حین رییسی، رییس جمهور دستور جلوگیری از این عمل را صادر کرد. اکنون برای راه اندازی مجدد این کارخانه و بازگشت آن به حالت اولیه خود، قرار است تجدیدنظر صورت گیرد و دوباره ماشین آلات موردنیاز، تهیه و تجهیز شود. همچنین برای راه اندازی مجدد این کارخانه لازم است تا سرمایه گذاری های مالی و انسانی لازم انجام شود.