فقر فیلمنامه، سینمای دفاع مقدس را «شهید» میکند
فقر فیلمنامه را باید یکی از مشکلات مهم و شاید مهمترین معضل سینمای دفاعمقدس دانست. فقری که به معنای واقعی کلمه، سینمای مظلوم دفاع مقدس را شهید میکند.
به گزارش همت خبر ، سینمای جنگ در همه جهان به عنوان یکی از ژانرها و یا گونههای سینمایی جذاب و پر فروش است که میتواند بخش زیادی از درآمدهای کلی سینما را تامین کند؛ با این حال اما در ایران این نوع سینما، به جز موارد محدودی، چنین کارکردی ندارد چراکه اساساً توانی برای جذب مخاطب ندارد.
یکی از مشکلات مهم سینمای دفاعمقدس که شاید بتوان آن را مهمترین معضل این سینما دانست، فقر فیلمنامه است و این در حالیست که سینمای دفاع مقدس را میتوان تنها ژانر بومی سینمای ایران دانست.
در این نوع سینما، فیلمنامهها با کمترین دقت و ظرافتی نوشته میشوند و در بسیاری از آنها حتی اصول اولیه فیلمنامهنویسی و شیوه روایتگری و داستانی وجود ندارد و نویسنده تنها به ذکر چند کلیدواژه و شعارهای کلیشهای آن هم به صورت کاملاً گلدرشت بسنده میکند بدون اینکه برای درگیر کردن ذهن بیننده تلاشی کند. فیلمنامه این آثار (به جز همان چند نمونه شاخص) به حدی ابتدایی است که در همان چند پلان ابتدایی دست فیلمساز رو میشود و فیلم حتی اگر با بالاترین کیفیت ساخت و فرم در ایران هم ساخته شده باشد، جذابیت خود را برای مخاطب از دست میدهد.
در واقع در برخی موارد این شائبه ایجاد میشود که گویا نویسنده نمیداند آنچه مینویسد، در وهله اول فیلمنامه است پس باید تمام فاکتورهای یک فیلمنامه اعم از جذابیت، گره داستانی، گرهگشایی، غافلگیری و دیگر موضوعات در آن رعایت شود. نباید فراموش کرد آثاری مثل: کیمیا، آژانس شیشهای، از کرخه تا راین، دوئل، تنگه ابوقریب، ویلاییها، شیار ۱۴۳، ایستاده در غبار و روز سوم، همگی موفقیت خود را در وهله اول مدیون فیلمنامه هستند.
این در حالیست که در هالیوود شاید بیشترین زمان و هزینه نسبی، در بخش فیلمنامه صرف میشود و تبعاً خروجی آن فیلمهای جنگی خواهد بود که قبل از هر صفت دیگری به معنای واقعی « فیلم » هستند؛ یعنی تمام فاکتورها و المانهای یک فیلم سینمایی را دارند.
یکی از نکات مهم در مورد فیلمهای سینمای دفاع مقدس که با محوریت خود جنگ ساخته شده و میشوند این است که در اکثر آنها، درک درستی از جبهه دشمن وجود ندارد. به عبارت بهتر، در آثار دفاع مقدس از یکپارچگی، انسجام، آمادگی نظامی، کاربلدی فرماندهان عراقی و امکانات ارتش بعث هیچ تصویر واضحی دیده نمیشود که این مهم خود ضربه بزرگی به این آثار به عنوان یک «فیلم» وارد کرده و میکند.
نکته پایانی اینکه سینمای دفاع مقدس نشان داده که نه تنها ظرفیت بالایی در جذب مخاطب دارد و میتواند رکوردهای تازهای در گیشه ثبت کند؛ بلکه اگر فیلمنامه قوام داشته باشند و در ساخت نیز به درستی عمل شود، میتواند به عنوان پیشران حتی به لحاظ فنی نیز سینمای ایران را ارتقاء دهد.